รายงานข่าวขององค์กรสื่อสหรัฐเปิดโปงข้อมูลการจ่ายภาษีในรอบ 15 ปีที่ผ่านมาของบรรดาอภิมหาเศรษฐีระดับพันล้านดอลลาร์ชาวอเมริกัน พบว่าหลายคนไม่ได้จ่ายภาษีเงินได้เลยในบางปี รวมถึงเจฟฟ์ เบโซส บุคคลที่รวยที่สุดในโลก ด้านกระทรวงการคลังและหน่วยงานภาครัฐเต้นสอบข้อมูลลับแบบนี้รั่วไหลได้อย่างไร

แฟ้มภาพ เจฟฟ์ เบโซส (Photo by Paul Morigi/Getty Images for Amazon)

    โปรพับลิกา องค์กรสื่อไม่แสวงกำไรจากนิวยอร์ก กล่าวเมื่อวันอังคารที่ 8 มิถุนยนน ว่าพวกเขาได้รับข้อมูลปริมาณมหาศาลของไออาร์เอ หรือหน่วยงานสรรพากรของสหรัฐอเมริกา เกี่ยวกับการเสียภาษีของผู้มีฐานะร่ำรวยหลายพันคนของสหรัฐ ครอบคลุมช่วงเวลานานกว่า 15 ปี ข้อมูลเหล่านี้เผยให้เห็นว่า อภิมหาเศรษฐีที่ครองอันดับบุคคลร่ำรวยที่สุดในโลกของฟอร์บส์หลายปีอย่างเจฟฟ์ เบโซส ผู้ก่อตั้งแอมะซอน ไม่ได้จ่ายภาษีเงินได้เลยในปี 2550 และ 2554 หรืออีลอน มัสก์ ผู้ก่อตั้งเทสลา ไม่ได้จ่ายภาษีเลยในปี 2561

    รายงานสืบสวนสอบสวนชิ้นนี้กล่าวว่า ชาวอเมริกันที่ร่ำรวยที่สุดบางคน "จ่ายภาษีเงินเพียงเล็กน้อยเมื่อเปรียบเทียบกับความมั่งคั่งมหาศาลของพวกเขา และบางครั้งก็ไม่ได้จ่ายเลย" โปรพับลิกาไม่แพร่งพรายว่าได้ข้อมูลลับเกี่ยวกับภาษีมาได้อย่างไร

    เอเอฟพีอ้างรายงานฉบับนี้ด้วยว่า มหาเศรษฐีคนอื่นๆ ที่ไม่ได้จ่ายภาษีเลยในบางปีรวมถึงไมเคิล บลูมเบิร์ก เจ้าของอาณาจักรสื่อและอดีตนายกเทศมนตรีนิวยอร์กซิตี, คาร์ล ไอคาห์น เศรษฐีนักลงทุนที่เป็นนักเคลื่อนไหว และจอร์จ โซรอส พ่อมดการเงินที่เป็นนักการกุศล

    โปรพับลิกากล่าวว่า อภิมหาเศรษฐีเหล่านี้ไม่ได้ทำสิ่งใดผิดกฎหมายในการแสดงข้อมูลภาษี แต่ใช้ยุทธวิธีการหลบเลี่ยงภาษีที่เกินเอื้อมสำหรับบุคคลธรรมดาสามัญ

    รายงานกล่าวว่า กรณีของเบโซสเมื่อปี 2554 การแสดงภาษีของเขาระบุว่าผลขาดทุนในการลงทุนของเขามีมากกว่ารายได้ เขายังได้เครดิตภาษี 4,000 ดอลลาร์สำหรับลูกๆ ของเขาในปีนั้นด้วย

    เศรษฐีเหล่านี้ยังได้ประโยชน์จากการจำกัดนิยามรายได้ที่ต้องจ่ายภาษีตามกฎหมายภาษีอากรของสหรัฐด้วย เพราะนิยามดังกล่าวไม่ได้รวมถึงมูลค่าที่เพิ่มขึ้นของทรัพย์สิน เช่น หุ้นและอสังหาริมทรัพย์ และจัดเก็บภาษีเฉพาะรายได้จากการขายสิ่งของเหล่านี้เท่านั้น

    รายงานฉบับนี้เผยแพร่ออกมาไม่กี่วันหลังจากรัฐมนตรีคลังของกลุ่มประเทศจี 7 ให้การรับรองอัตราการจัดเก็บภาษีนิติบุคคลขั้นต่ำสุดทั่วโลกที่อย่างน้อย 15% ซึ่งเป็นหนึ่งในข้อเสนอด้านภาษีหลายข้อที่มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความมั่นใจว่าบริษัทข้ามชาติที่ทำกำไรจะจ่ายส่วนแบ่งที่ยุติธรรม

    โปรพับลิกากล่าวในรายงานว่า ทั้งหลายทั้งปวงนี้ถือเป็นการทำลายตำนานหลักหมุดของระบบภาษีอเมริกาที่ว่า ทุกคนจ่ายส่วนแบ่งที่ยุติธรรม และชาวอเมริกันที่รวยที่สุดจ่ายมากที่สุด

    ภายหลังการเปิดเผยข้อมูลนี้ กระทรวงการคลังสหรัฐและหน่วยงานรัฐอีกหลายแห่งเปิดการสอบสวนทันที ลิลี อดัมส์ โฆษกกระทรวงการคลัง กล่าวกับเอเอฟพีว่า การเปิดเผยข้อมูลลับของรัฐบาลโดยไม่ได้รับอนุญาตเป็นสิ่งผิดกฎหมาย เรื่องนี้ถูกส่งไปยังผู้ตรวจราชการของกระทรวง รวมถึงเอฟบีไอและอัยการรัฐวอชิงตัน รวมถึงทุกคนที่มีอำนาจสอบสวนอย่างอิสระ.