องค์กรคลังสมองจากสหรัฐ 2 แห่งเผยเมื่อวันพุธว่า เรือของเวียดนามและจีนคุมเชิงกันมานานหลายสัปดาห์ ใกล้กับแหล่งสำรวจน้ำมันภายในเขตเศรษฐกิจพิเศษของเวียดนามในทะเลจีนใต้ที่เป็นข้อพิพาทน่านน้ำกับจีน

แฟ้มภาพ เรือยามฝั่งของจีน (ด้านหลัง) และเรือเวียดนาม ใกล้กับแท่นขุดเจาะน้ำมันของจีนในพื้นที่พิพาททะเลจีนใต้ เมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 2557 / AFP / Getty Images

    ข่าวของรอยเตอร์เมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม อ้างรายงานของศูนย์ยุทธศาสตร์และนานาชาติศึกษา  (CSIS) และรายงานอีกฉบับของศูนย์ศึกษาการป้องกันประเทศขั้นสูง (C4ADS) เผยแพร่วันเดียวกันว่า การคุมเชิงระหว่างเรือของสองฝ่ายเกิดขึ้นที่น่านน้ำใกล้หมู่เกาะสแปรตลี ที่เป็นข้อพิพาทอ้างกรรมสิทธิ์ทับซ้อน เรือไห่หยางตีจื้อ 8 ที่ดำเนินการโดยสำนักสำรวจทางธรณีวิทยาของจีนเพิ่งเสร็จสิ้นการสำรวจทะเลแถบนี้ยาวนาน 12 วันเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา

    หนึ่งในแหล่งน้ำมันที่เรือจีนสำรวจนั้น รัฐบาลเวียดนามได้ออกใบอนุญาตให้บริษัท เรปซอล ของสเปนทำการสำรวจ แต่เรปซอลโดนจีนบีบบังคับให้ระงับการดำเนินการเมื่อปีที่แล้วและปีก่อนหน้านั้น

    C4ADS อ้างข้อมูลที่รวบรวมจากวินวอร์ด มาริไทม์ ว่าในระหว่างที่เรือไห่หยาง ตี้จื้อ 8 สำรวจอยู่นั้น เรือเวียดนาม 9 ลำเฝ้าติดตามอย่างใกล้ชิด ส่วนเรือจีนมีเรือของหน่วยป้องกันชายฝั่ง 3 ลำคอยคุ้มกัน

    อีกเหตุการณ์ที่เกิดหลายวันก่อนหน้านั้น เรือไห่จิง 35111 ของหน่วยป้องกันชายฝั่งจีน ได้แล่นเรือด้วยลักษณะเป็นการคุกคามต่อเรือของเวียดนามที่กำลังช่วยงานแท่นขุดเจาะฮากุริว-5 ของญี่ปุ่น ซึ่งบริษัทรอสเนฟต์ของรัสเซียเช่าใช้ในการขุดเจาะแหล่งน้ำมันใต้ทะเล แปลง 06.1 ห่างจากชายฝั่งเวียดนามไปทางตะวันออกเฉียงใต้ 370 กิโลเมตร

    แปลง 06.1 นี้อยู่ภายใน "เส้นประ 9 เส้น" ของแผนที่โบราณที่จีนใช้อ้างกรรมสิทธิ์เหนือทะเลจีนใต้เกือบทั้งหมด เส้นเขตแดนที่จีนอ้างนี้เป็นเส้นประ จึงทำให้การอ้างสิทธิของจีนมีความคลุมเครือ

    รายงานของ CSIS กล่าวว่า เหตุการณ์เมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม เกิดขึ้นขณะเรือของเวียดนามกำลังออกจากแท่นฮากุริว-5 แต่เรือ 35111 ของจีนแล่นแทรกกลางด้วยความเร็ว ห่างจากเรือแต่ละลำเพียง 100 เมตร และอยู่ห่างจากแท่นไม่ถึงครึ่งไมล์ทะเล

    รอยเตอร์กล่าวว่า ยังไม่มีความชัดเจนว่าเรือของจีนยังท้าทายเรือเวียดนามที่แท่นขุดเจาะของบริษัทพลังงานรัสเซียแห่งนี้อยู่อีกหรือไม่ในวันพุธ.