พท.-ก.ก.แย่งสร้างภาพแก้ฝุ่น

นายกฯ เมินประกาศเชียงใหม่พื้นที่ภัยพิบัติ ย้ำอนุมัติงบกลางแก้ฝุ่น PM 2.5 มั่นใจคุมได้ เลวร้ายน้อยกว่าปีก่อน รัฐบาลสั่งสอบคลิปแฉงบหมดแถมมีเงินทอน ท้าเปิดหลักฐาน ยันเน้นโปร่งใสไม่ปล่อยผ่านแน่ "พิธา" สอนมวย  "เศรษฐา" บี้กางไทม์ไลน์ปราบฝุ่นพิษ เย้ยสายเกินป้องกันเกาไม่ถูกที่คัน

เมื่อวันที่ 17 มีนาคม ที่โรงแรมอนันตรา เชียงใหม่ รีสอร์ท นายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีและ รมว.การคลัง กล่าวถึงปัญหาฝุ่น PM 2.5 ที่เคยระบุว่าช่วงปลายเดือน มี.ค.และต้นเดือน เม.ย. ค่าฝุ่นละอองจะเพิ่มมากขึ้นว่า ปลายเดือน ม.ค.เป็นช่วงที่สถานการณ์จะพีก เราไม่ย่อท้อ จะพยายามทำงานต่อไป ขอย้ำว่าเป็นครั้งแรกที่รัฐบาลอนุมัติงบกลางให้กับประชาชนเพื่อมาช่วยกันดูแลทรัพยากรของชาติร่วมกัน และเมื่อให้ไปแล้วต้องมาดูว่าจะต้องไม่มีจุดความร้อน (ฮอตสปอต) ที่เราได้มีการบริหารจัดการไป

เมื่อถามว่า ช่วงที่ค่าฝุ่น PM 2.5 พีกสูงขึ้น รัฐบาลจะมีการดำเนินการอย่างไร เพื่อที่ข้าราชการและคนในพื้นที่จะได้เตรียมความพร้อม นายกฯ กล่าวว่า ต้องมีการทำงานกันอย่างเคร่งครัด เพราะการที่เราให้งบกลางเพื่อไปดูแลประชาชนในพื้นที่ จะต้องเพิ่มจุดเฝ้าระวังตรงนี้ให้เยอะขึ้น และจะต้องไปดูว่าตรงไหนที่งบประมาณลงไปแล้วจะต้องไม่มีจุดฮอตสปอตเกิดขึ้น

ส่วนที่นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ สส.บัญชีรายชื่อ และประธานที่ปรึกษาหัวหน้าพรรคก้าวไกล ฝากนายกฯ ถามผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ เหตุใดไม่ประกาศ จ.เชียงใหม่เป็นพื้นที่ประสบภัยพิบัต ทั้งที่มีค่าฝุ่นละอองสูงเป็นอันดับ 3 ของโลก นายเศรษฐากล่าวว่า งบประมาณมีให้อยู่แล้ว ทุกวันนี้เราทำอยู่แล้ว

เมื่อถามย้ำว่า ไม่จำเป็นต้องประกาศเป็นพื้นที่ภัยพิบัติใช่หรือไม่ นายกฯ กล่าวว่า ยัง รัฐบาลให้งบกลางมากกว่าที่ออกงบฉุกเฉินอีก ซึ่งเป็นครั้งแรกที่รัฐบาลออกให้ ทั้งนี้ วันที่ 16 มี.ค.ที่ผ่านมา ได้มีการแจกหน้ากากอนามัย อย่างที่บอกเป็นเรื่องของปลายเหตุ แต่เป็นสัญลักษณ์ เข้าใจได้ว่าเป็นเรื่องที่มีประเด็น ต้องช่วยกัน

สำหรับการประสานกรมฝนหลวงและการบินเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ให้มาทำฝนเทียมเพื่อแก้ไขปัญหาฝุ่นนั้น นายเศรษฐากล่าวว่า ช่วยทำตลอด ตอนนี้ยุทโธปกรณ์ เฮลิคอปเตอร์จากหลายหน่วยงานมาอยู่ที่นี่ เพื่อที่จะสูบน้ำไปดับไฟป่า ส่วนฝนหลวงบินขึ้นทำภารกิจทุกวัน

ผู้สื่อข่าวถามว่า จากการประเมินสถานการณ์ขนาดนี้จะสามารถควบคุมฝุ่น PM 2.5 ได้ใช่หรือไม่ นายกฯ กล่าวว่า ได้ แต่ขึ้นอยู่กับความคาดหวังด้วยเหมือนกัน ไม่ได้บอกว่าอากาศที่ จ.เชียงใหม่ดี แต่เลวร้ายน้อยกว่าปีที่แล้วเยอะในบางพื้นที่ และบางพื้นที่มีจุดฮอตสปอตน้อยกว่าปีที่แล้วในช่วงเวลาเดียวกัน 2 ใน 3 แต่ยังสูงอยู่ดี ต้องทำงานกันต่อไป อย่างไรก็ตาม กรณีที่นายพิธาอยากให้เพิ่มกำลังคนในการช่วยดับไฟป่านั้น มีการวางไว้ 1 หมื่นคน ที่จริงต้องบริหารจัดการบุคลากรให้ดี

สอบคลิปแฉเงินทอนไฟป่า

นายชัย วัชรงค์ โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ชี้แจงถึงกรณีที่มีคลิปไลฟ์การดับไฟป่าของพรรคก้าวไกลกับมูลนิธิกระจกเงา ช่วงหนึ่งที่นายสมบัติ บุญงามอนงค์ ได้พูดคุยกับนายพิธาว่า “ที่ผู้ว่าราชการจังหวัดไม่กล้าประกาศภัยพิบัติเป็น เพราะไม่มีงบเหลือแล้ว เพราะงบภัยพิบัติเป็นงบที่ทดรองจ่ายให้กับบริษัทที่รออยู่แล้ว งบจังหวัดเป็นเงินทอน ดังนั้นพอเกิดภัยพิบัติจริงเลยไม่มีงบเหลือแล้ว” นั้น ว่า 1.รัฐบาลได้สั่งให้มีการตรวจสอบแล้ว โดยแบ่งเป็น 2 ประเด็นคือ เป็นงบทดรองจ่ายเรื่องอะไร ทำไมต้องเอางบภัยพิบัติไปจ่าย จ่ายให้กับบริษัทอะไร จ่ายไปเป็นเงินเท่าไร บริษัทรออะไรอยู่ และงบจังหวัดเป็นเงินทอนนั้น เป็นเงินทอนค่าอะไร ทอนให้ใครอย่างไร ยอดเงินทอนทั้งหมดเท่าไร

"2.เพื่อเป็นประโยชน์ต่อการตรวจสอบและเป็นการสนับสนุนให้การแก้ไขปัญหาไฟป่าและฝุ่นควันเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและโปร่งใส ขอความกรุณาคุณสมบัติได้โปรดให้ข้อมูลรายละเอียดตามประเด็นข้อสงสัยดังกล่าว พร้อมส่งมอบหลักฐานตามคำกล่าวหาที่ปรากฏอยู่ในบทสนทนาของท่านกับคุณพิธาให้กับรัฐบาล โดยสามารถส่งมอบผ่านคุณสมคิด เชื้อคง รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ฝ่ายการเมืองด้วย จักเป็นพระคุณยิ่ง หากตรวจสอบแล้วว่าเรื่องนี้มีหลักฐานเชื่อถือได้ว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องจริง รัฐบาลก็จะเร่งดำเนินการตามกฎหมาย ตรวจสอบดำเนินการโดยเด็ดขาดทันที" โฆษกประจำสำนักนายกฯ ระบุ

น.ส.เกณิกา อุ่นจิตร์ รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า ขอให้ส่งหลักฐานมาให้รัฐบาลได้ทันที แต่ขออย่าให้มีการพูดลอยๆ แบบนี้ รัฐบาลเข้าใจในเรื่องของสิทธิและเสรีภาพขั้นพื้นฐานของประชาชน แต่ต้องควบคู่กับความรับผิดชอบในคำพูดของตัวเองด้วย หากมีหลักฐานยืนยันตัวของผู้กระทำผิด ก็ขอให้ส่งมาที่ตนได้เลย หรือจะให้เดินทางไปพบที่ใดก็สามารถทำได้ ซึ่งจะนำรายงานต่อ ครม. เพื่อดำเนินการตรวจสอบทันที

รองโฆษกประจำสำนักนายกฯ กล่าวว่า วันที่ 3 มี.ค.67 ครม.มีมติอนุมัติงบกลาง เป็นเงินทั้งสิ้น 272,655,350 บาท  โดยของกรมป่าไม้ เป็นเงิน 109,946,650 บาท และของกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช เป็นเงิน 162,708,700 บาท เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายโครงการแก้ไขปัญหาไฟป่าและหมอกควันเพื่อลดฝุ่นละออง PM 2.5 ในพื้นที่ 17 จังหวัดภาคเหนือ และความเสี่ยงสูงที่จะเกิดไฟป่า ในช่วงเดือน ม.ค.-พ.ค.2567 ทั้งนี้ นายกฯ  ได้เน้นย้ำเรื่องความโปร่งใสตรวจสอบได้ทุกขั้นตอน ไม่ว่าจะเป็นการจัดซื้อจัดจ้าง การจ้างแรงงานในพื้นที่ อย่างไรก็ตาม หากมีการกระทำผิดที่ส่อว่ามีการใช้งบประมาณที่มาจากภาษีของประชาชนอย่างไม่โปร่งใส รัฐบาลจะไม่ปล่อยผ่านและจะมีการตรวจสอบข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นอย่างแน่นอน

บี้นายกฯ เปิดไทม์ไลน์แก้ฝุ่น

ขณะที่นายพิธากล่าวว่า นายกฯ ระบุว่าเห็นว่ามีอะไรให้ฝากไปได้ ซึ่ง 2-3 วันที่ผ่านมาจะเห็นว่าแย่ที่สุดในโลก วันนี้ดีขึ้น   ขยับเป็นอันดับ 3 แสดงว่ายังไม่ดีขึ้น จึงอยากใช้โอกาสนี้ถามนายกฯ ว่าไทม์ไลน์ในการแก้ไขปัญหาฝุ่น โดยเฉพาะภาคเหนือ สัปดาห์นี้คิดว่าต้องแก้อะไร เดือนหน้าจะเป็นเดือนที่ค่าฝุ่นสูงที่สุด หากดูสถิติจะแก้อย่างไร ปีหน้าจะแก้อย่างไร   เพราะถ้าไม่มีไทม์ไลน์มาให้ ไม่รู้จะฝากอย่างไร รวมถึงข้าราชการและภาคประชาชน ชาวบ้านที่อยากมีส่วนร่วม  เพราะเขาไม่รู้ว่าจะทำอะไรยังไง

ทั้งนี้ ขอฝากตุ๊กตาให้นายกรัฐมนตรีก็แล้วกัน ตอนนี้สายเกินป้องกันแล้ว คงต้องไปดูว่าสิ่งสำคัญที่อยู่ในภาวะฉุกเฉินแบบนี้ เช่น หน้ากาก N95 เครื่องฟอกอากาศราคาถูกที่ชาวบ้านเข้าถึงได้ โดยไม่ได้นำเข้าจากต่างประเทศ อาชีวะบ้านเรามีความสามารถประกอบเองได้ตั้งเยอะ เท่าที่ได้ยินมาจากปีที่แล้ว โรงเรียนเด็กเล็กและโรงพยาบาลต้องการเครื่องกรองอากาศ ซึ่งสัปดาห์นี้สามารถทำได้เลย สามารถเพิ่มสรรพกำลังของคนที่มาช่วยในการดับไฟป่า สิ่งที่ทำได้เลยคือนายกฯ ลองไปดูข้อมูลย้อนหลัง 5 ปี ของสถาบันพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ และสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ หรือของกรมอุตุนิยมวิทยา เอาแผนที่ดาวเทียมมาทับซ้อนกัน 5 ปี จะรู้เลยว่าปีนี้โอกาสไฟไหม้ป่าอยู่ที่ไหนบ้าง  สามารถที่จะรุกก่อน สร้างธนาคารน้ำเป็นสถานีน้ำให้เหยี่ยวไฟเข้าไปพร้อมที่จะช่วย เพราะฉะนั้นเดือนหน้าแทนที่จะหนัก อาจจะทุเลากว่าปีที่ย้อนหลังมา

"เราเข้าใจข้อจำกัดทางกฎหมายและงบกลาง และเข้าใจว่าทำไมผู้ว่าฯ ถึงไม่ประกาศเป็นพื้นที่ฉุกเฉิน ต้องฝากนายกฯ  รัฐมนตรีลองดูว่าทำไมผู้ว่าฯ ถึงไม่ประกาศทั้งที่รุนแรงระดับโลก มันเป็น KPI ของผู้ว่าฯ หรือไม่ ที่บอกว่าพอประกาศเขตฉุกเฉินแล้วผู้ว่าฯ ไม่กล้าที่จะใช้หรือเปล่า แต่ขอจบตรงนี้ว่าข้าราชการที่นี่ รวมถึงสิ่งที่คนเล่าให้ฟังว่าผู้ว่าฯ ที่อยู่แถวนี้ ก็ทำงานถึงสามทุ่มสี่ทุ่ม เพื่อที่จะช่วยกันทำให้ไฟป่าดับ แต่มันเกาไม่ถูกที่คัน” นายพิธาระบุ

นายพิธากล่าวว่า อย่างน้อยถ้ายังแก้ไม่ได้ ก็ต้องมาไล่ว่าตอนนี้ทำอะไร เดือนหน้าทำอะไร ปีหน้าทำอะไร รับรองได้ว่าจะผ่อนหนักเป็นเบา จะพูดกับนายกฯ ตรงๆ คือปัญหาโลจิสติกส์ ไม่ได้เป็นปัญหาทางเทคนิค จะเป็นปัญหาการลำเลียงน้ำ การลำเลียงคนดับไฟป่า คือการที่เข้าใจรูปแบบของไฟ แล้วมี Economies of Speed ไปให้ถึงก่อนที่ไฟจะลาม กับ Economies of Scale คือการขยายทีมในการแก้ไขให้ครบทุกจุดในเวลาที่พร้อมกัน

เมื่อถามว่า นายกรัฐมนตรีและโฆษกรัฐบาลออกมาชี้แจงได้อนุมัติงบกลางในการแก้ไขปัญหาแล้ว นายพิธากล่าวว่า อย่างนี้เรื่อง พ.ร.บ.การเกิดภัยพิบัติก็ไม่ต้องมี เป็นดุลยพินิจว่าจะใช้ได้หรือไม่ได้ และระหว่างสถานการณ์ปกติกับสถานการณ์ฉุกเฉินมีความแตกต่างกัน ซึ่งสถานการณ์ไม่คลี่คลายลง ส่วนงบกลางมี 2 แบบ อย่างของ พล.ต.อ.พัชรวาท วงษ์สุวรรณ รมว.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีการผ่านงบร้อยกว่าล้านบาท เมื่อสัปดาห์ที่แล้วมีการให้ท้องถิ่นเข้ามาร่วมด้วย แต่สายเกินไปแล้ว กว่าจะเบิกจ่าย กว่าจะเอาไปใช้ และไม่ทราบว่าได้อุปกรณ์ที่ถูกต้องหรือไม่ กับอีกก้อนหนึ่งที่เป็นงบกลาง ในส่วนของภัยพิบัติโดยเฉพาะ ให้ผู้ว่าราชการจังหวัดนำมาใช้ได้  พวกเราที่อยู่ในที่นี้สามารถเข้าถึงได้ แต่พี่น้องที่อยู่สถานเด็กเล็กเชียงดาวเข้าไม่ถึง

ส่วนที่กองโฆษกรัฐบาลตอบโต้การลงพื้นที่ของนายพิธา เป็นการรบกวนคนหน้างาน หรือมีการใช้คำว่ามือไม่พายเอาเท้าราน้ำนั้น นายพิธาระบุว่า 10 ปากว่าไม่เท่าตาเห็น สส.มีหน้าที่ตรวจสอบการทำงานของรัฐบาล ก่อนหน้านี้เคยฟังอธิบดีรายงานให้ทราบถึงสถานการณ์เรื่องไฟป่า ซึ่งเข้าใจ แต่เวลาฟังกับการที่ลงพื้นที่ มือร้อนๆ กับสะเก็ดไฟมาโดนแขนเสื้อ ต้องเอาอุปกรณ์ดัดแปลงมาจากยาฆ่าแมลงพ่นไป แต่ต้องสเปรย์น้อยๆ เพราะต้องประหยัดน้ำมากขึ้น อันนี้เป็นสิ่งที่ฟังอธิบดีเป็น 10 ครั้งก็ไม่เข้าใจ ต้องเห็นหน้างานด้วยตัวเอง เวลาที่เหยี่ยวไฟมาของบ จะใจเขาใจเรามากขึ้น อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ทำอาจจะเกะกะเล็กน้อย แต่เชื่อว่าสิ่งที่เจ้าหน้าที่จะได้รับกลับไปคุ้มค่าแน่นอน.