คณะช่างฝีมือฯ หลั่งน้ำตาอาลัย พระพันปีหลวง

กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลถวาย "พระพันปีหลวง" คณะช่างฝีมือสถาบันสิริกิติ์ สวนจิตรลดา เข้ากราบพระบรมศพ หลั่งน้ำตาสุดอาลัย สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ ฝึกฝนงานศิลปะให้อาชีพพ้นความยากไร้

เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม 2568 เวลา 07.26 น. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ ไปในการบำเพ็ญพระราชกุศลถวายพระบรมศพ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในการถวายภัตตาหารเช้า ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมถวายแด่พระพิธีธรรมที่สวดพระอภิธรรมพระบรมศพฯ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง ในการนี้ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล และท่านหญิงศรีสว่างวงศ์ บุญจิตราดุลย์ โดยเสด็จด้วย

อนึ่ง เวลา 19.00 น. ท่านหญิงศรีสว่างวงศ์ บุญจิตราดุลย์ ไปในการพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลพระบรมศพฯ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในระหว่างวัน ช่วงเวลา 11.00 น. นายเกษม วัฒนชัย องคมนตรี เป็นประธานในการบำเพ็ญพระราชกุศลพระบรมศพฯ ในการถวายภัตตาหารเพล ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ถวายแด่พระพิธีธรรมที่สวดพระอภิธรรมพระบรมศพฯ จากนั้นเวลา 17.00 น. นายเกษม วัฒนชัย องคมนตรี เป็นประธานในพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลพระบรมศพฯ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท

ในโอกาสนี้ มีสมาชิกราชสกุลกุญชร ราชสกุลเรณุนันท์ ราชสกุลทินกร ราชสกุลวัชรีวงศ์ ราชสกุลชุมแสง ราชสกุลสนิทวงศ์ ราชสกุลนิลรัตน์ ราชสกุลอรุณวงษ์ ราชสกุลกปิตถา ราชสกุลปราโมช ราชสกุลบรรยงกะเสนา ราชสกุลอิศรเสนา ราชสกุลรังสิเสนา ราชสกุลยุคันธร ร่วมในการพระพิธีธรรมรับพระราชทานฉันเพล และพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรม

สำหรับบรรยากาศวันที่ 23 ของการเปิดให้เข้ากราบถวายบังคมพระบรมศพฯ มีประชาชนทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัดเดินทางมาถึงจุดคัดกรองพื้นที่สนามหลวงตั้งแต่เช้ามืด ซึ่งพร้อมใจกันแต่งกายด้วยชุดสุภาพสีดำไว้ทุกข์ ทยอยเดินทางเข้ามาอย่างต่อเนื่องตลอดทั้งวัน นอกจากนี้ มีคณะบุคคลจากจังหวัดต่างๆ อาทิ สกลนคร สตูล ลำปาง สมุทรปราการ สมุทรสงคราม และคณะช่างฝีมือ สถาบันสิริกิติ์ สวนจิตรลดา แผนกถมทอง แผนกคร่ำ  แผนกเครื่องเงิน-เครื่องทอง แผนกลงยาสี แผนกปักผ้า แผนกดอกไม้ประดิษฐ์ รวมถึงคณะนักเรียน รร.พระตำหนักสวนกุหลาบ กลุ่มบริษัทสยามพิวรรธน์ สมาคมผู้ตรวจสอบอาคาร โรงเรียนบ้านงิ้วงาม จ.อุทัยธานี สมาคมเครื่องกำเนิดไฟฟ้าไทย มูลนิธินายช่างไทยใจอาสา ชมรมกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน แพทย์ประจำตำบล สารวัตรกำนัน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน แห่งประเทศไทย เป็นต้น

นายมักรี เรืองชาญศิลป์ ช่างฝีมือแผนกเครื่องเงิน สถาบันสิริกิติ์ อายุ 62 ปี กล่าวว่า ตนพร้อมคณะช่างฝีมือ 131 คนมากราบพระบรมศพด้วยความอาลัย ตนเป็นชาวไทยมุสลิมจังหวัดนราธิวาส ครอบครัวฐานะยากจน มีพี่น้อง 8 คน เมื่อครั้งเรียนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 7 อายุ 15 ปี สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จฯ ไปยังหมู่บ้านที่ตนพักอาศัย ตนได้ถวายต้นหญ้าลิเภา พระองค์ท่านตรัสถามถึงชีวิตความเป็นอยู่ ทรงถามว่าอยากมาเรียนทำลิเภาหรือไม่ มีครูสอน ก็สนใจตามประสาเด็กอยากเข้ากรุงเทพฯ  พระองค์ประทับที่พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์นาน 2 เดือน ระหว่างนั้นพระองค์มีรับสั่งให้ครูผู้สอนลิเภาคัดเลือกเยาวชนมาทำงานดึงหวาย ตนก็ช่วยงานดึงหวายอยู่กว่า 1 เดือน ได้เห็นพระองค์ท่านอยู่บ่อยครั้ง หลังเสด็จฯ กลับ มีผู้แทนผู้ว่าราชการจังหวัดนราธิวาสนำหนังสือจากสำนักพระราชวังแจ้งให้ตนไปเรียนงานศิลปาชีพที่พระตำหนักจิตรลดา รู้สึกดีใจมากที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้ฝึกฝนงานศิลปะ ดีใจที่เจอเพื่อนใหม่จากจังหวัดต่างๆ ที่มาฝึกฝนเช่นกัน จากแผนกลิเภาเปลี่ยนมาฝึกฝนแผนกเครื่องเงิน เรียนจากครูชาวเขาที่เป็นช่างฝีมือรุ่นพี่

"ครั้งแรกมีโอกาสตามเสด็จไปที่ จ.สกลนคร ผมพัฒนาฝึกฝนฝีมือเครื่องเงินเรื่อยมา ขึ้นรูป เหยียบตะเกียง เชื่อมเงิน จนรู้สึกชอบงานเครื่องเงิน สร้างสรรค์ผลงานเครื่องเงินรูปสัตว์ต่างๆ ได้วิชาความรู้เพิ่มเติมตลอดและมีอาชีพช่างฝีมือสร้างรายได้ให้ตัวเอง ทุกวันนี้ก็ยังเรียนรู้การทำเครื่องเงินตลอดเวลา เพื่อให้ผลงานมีความประณีตมากยิ่งขึ้น จากผลงานขนาดเล็ก ชำนาญขึ้นจนสร้างผลงานขนาดใหญ่อย่างสีวิกากาญจน์ เป็นพระราชยาน ซึ่งนำต้นแบบมาจากสีวิกาที่ประดิษฐานอยู่บนพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ซึ่งสถาบันสิริกิติ์ดำเนินการตามพระราชเสาวนีย์ของพระองค์ท่าน เพื่ออนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ส่วนปี 2540  ผมและช่างฝีมือจำนวนหนึ่งมีโอกาสตามเสด็จไปประเทศฝรั่งเศส ซึ่งทางสถาบันสิริกิติ์นำผลงานไปจัดแสดงที่หอไอเฟล และมีรับสั่งถาม 'เอาอะไรมาโชว์ฝรั่งจ๊ะ' ผมกราบบังคมทูลนำผลงานเรือสุพรรณหงส์และอีกหลายผลงาน ทรงแนะนำกับภริยาประธานาธิบดีฝรั่งเศสว่า คนนี้ช่างฝีมือไทย เป็นความภาคภูมิใจและสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้น เมื่อผมแต่งงานกับภรรยาเป็นช่างฝืมือถมทอง ได้รับพระราชทานที่ดินพร้อมบ้านที่ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร จ.พระนครศรีอยุธยา กว่า 47 ปีที่เป็นช่างฝีมือเครื่องเงิน จากคนไม่รู้หนังสือมาวันนี้มีความรู้ความเชี่ยวชาญเครื่องเงิน ได้รับเงินเดือน มีชีวิตที่ดีขึ้น พระองค์ท่านสถิตอยู่ในดวงใจตลอดมา" นายมักรีกล่าวด้วยน้ำตาแห่งความอาลัย

นายอุทัย แดงนำ ช่างฝีมือถมทอง สถาบันสิริกิติ์ สวนจิตรลดา กล่าวภายหลังเข้ากราบถวายบังคมพระบรมศพฯ ว่า ตนเป็นชาว อ.ตากใบ จ.นราธิวาส ได้มาฝึกอาชีพอยู่ที่สถาบันสิริกิติ์ สวนจิตรลดา เนื่องจากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีพระราชเสาวนีย์ให้สถาบันหาคนที่เป็นชาวไร่ชาวนา มีฐานะยากจน ได้เข้ามาฝึกวิชาชีพเครื่องถมตั้งแต่ปี 2528 ตอนนั้นอายุ 18 ปี กว่า 40 ปีที่ได้ฝึกอาชีพที่สถาบันสิริกิติ์ ปัจจุบันเป็นช่างเครื่องถมเงิน ถมทอง ทำเกี่ยวกับเครื่องถมเงินเมืองนคร เครื่องถมทอง ทำให้มีอาชีพ มีรายได้ สมเด็จพระพันปีหลวงทำให้ชีวิตเด็กบ้านนอกเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น การสูญเสียพระองค์ท่านเป็นความรู้สึกที่ยากจะพูด ยากที่จะอธิบายถึงพระมหากรุณาธิคุณนานัปการที่พระองค์ท่านมีต่อพวกเรา.