ชาวรัสเซียเฉลยความรู้สึกนึกคิดผ่านยูทูบช่อง '1420'

ดานีล โอราอิน-ผู้เชี่ยวชาญด้านไอที ตั้งคำถามกับผู้คนที่สัญจรไปมาตามเมืองต่างๆ ของรัสเซีย เกี่ยวกับเพลงโปรดของพวกเขา หรือทัศนคติของพวกเขาที่มีต่อสงครามในยูเครน เป็นการเปิดโลกทัศน์ของพลังเงียบที่ดูไม่มีพิษมีภัยต่อรัฐบาล

“คุณคิดอย่างไรเกี่ยวกับปูติน?” เป็นคำถามที่ถูกโยนไปกลางอากาศ ที่ไหนสักแห่งริมถนนในมอสโก และอัปโหลดลงในยูทูบ คำตอบสั้นๆ ตัดต่ออย่างรวดเร็ว และมีคำบรรยายเป็นภาษาอังกฤษ มีเสียงลม เสียงรถวิ่งผ่านไปมา ความจริงมันเป็นคำถามที่ง่ายแต่มีความยั่วยุ ทุกคนในรัสเซียสามารถตอบคำถามนี้ได้ แต่จะให้พูดในที่สาธารณะอย่างนั้นหรือ? เด็กหนุ่มสวมหมวกสีแดง-ขาวกัดริมฝีปาก แล้วเหลียวมองไปรอบๆ อย่างเครียด ร่างกายของเขาดูเหมือนจะลังเลที่จะตะโกนอะไรออกมา ผมควรจะพูดจริงๆ ใช่ไหม เขาหันรีหันขวาง และพูดเสียงกระซิบ “ประชาชนหวาดกลัว เป็นการดีกว่าที่จะไม่มีพูดอะไรเลย” เขาบอกในที่สุด

เห็นได้ชัดว่าสิ่งที่เขาพูดทำให้เขาเกิดความกล้า ในแต่ละประโยคที่เพิ่มเติม เสียงของเขาเริ่มดังขึ้น หนักแน่นมากขึ้น กล้องจับคำพูดระบายความไม่พอใจของเขา จนทำให้ผู้ชมประหลาดใจว่า ทำไมเขาถึงสามารถวิจารณ์อะไรได้ตั้งมากมายในเวลาเพียงสั้นๆ – และนั่นคือจุดประสงค์ที่ดานีล โอราอินต้องการจะทำกับช่อง ‘1420’ ของเขา การสร้างความตกตะลึงให้ทั้งผู้ถูกสัมภาษณ์และผู้ชม ด้วยความรู้สึกเหมือนได้มองเข้าไปในปากของสิ่งที่เรียกว่า “ประชาชน” มันอาจทำลายความเชื่อเดิมๆ ที่ว่า ชาวรัสเซียไม่พูดอะไร ไม่ทำอะไร พวกเขาถูกบังคับให้เชื่อว่าประธานาธิบดีของพวกเขายอดเยี่ยม ประธานาธิบดีที่ส่งทหารไปทำสงครามในยูเครน และกำลังทำลายประเทศของตนเองด้วย เพียงแต่ด้วยวิธีที่แตกต่างกัน พวกเขาถูกบังคับให้เชื่ออย่างนั้น พวกเขาเป็นคนรุนแรง เป็นคนล้าหลัง ทั้งหมดนั้นจริงหรือเปล่า?

พวกเขาต้องการให้สหภาพโซเวียตกลับมาและเกลียดชังชาวอเมริกันอย่างนั้นหรือไม่? หรือจริงๆ แล้วชาวรัสเซียกำลังคิดอะไรกันอยู่ ดานีล โอราอิน-ซึ่งไม่ได้อยู่ในรัสเซียอีกแล้วหลังจากรู้สึกว่าถูกคุกคามจากการเกณฑ์ทหาร-รู้ดีว่าจะเล่นกับความคิดของตะวันตกและความเป็นจริงของรัสเซียอย่างไร วิธีการของเขาคือสอบถามความคิดเห็นของผู้คนตามถนนในเมืองต่างๆ ของรัสเซีย ด้วยคำถามสั้นๆ ค่อนข้างไร้เดียงสา และตรงๆ อย่างเช่น คุณพูดภาษาอะไร? คุณต้องการให้สหภาพโซเวียตกลับมาไหม? หรืออย่างที่กล่าวมาข้างต้น คุณคิดอย่างไรเกี่ยวกับปูติน?

ไม่ใช่แค่เรื่องการเมืองเท่านั้นที่เป็นคำถาม เมื่อช่วงเริ่มต้นแรกๆ เจ้าของช่อง ‘1420’ วัย 22 ปีอยากรู้แม้กระทั่งสิ่งที่ชาวรัสเซียเกลียดในชีวิตประจำวัน ความหมายของชีวิต ความรู้สึกเกี่ยวกับ LGBTQ+ มีความสุขกับอะไร หรือคำถามง่ายๆ เช่น คิดว่าตัวเองสวย/หล่อไหม

ชื่อช่อง ‘1420’ มาจากเลขที่ของโรงเรียนเก่าที่ดานีล โอราอินเคยเรียน ตั้งอยู่ทางฟากตะวันออกของกรุงมอสโก ที่โรงเรียนแห่งนี้มีชั้นเรียนไอที และการแพทย์ โอราอินพูดถึงตัวเองว่าเขา “ไม่เกี่ยวข้องกับการเมือง” เหมือนคนส่วนใหญ่ในประเทศนี้พูดกัน แต่เขาก็ประณามสงครามที่เกิดขึ้นในยูเครนอย่างชัดเจน ก่อนเดินทางออกจากรัสเซียไปเมื่อฤดูใบไม้ร่วงปีที่แล้ว เหตุเพราะกลัวจะถูกเกณฑ์ไปเป็นทหาร

ช่อง ‘1420’ ของเขาเริ่มมีคำถามประเด็นเครียดช่วงหลังเกิดสงคราม และยอดวิวเริ่มพุ่งสูงขึ้นในเวลาชั่วข้ามคืนด้วยเช่นกัน ตอนนี้เขามีผู้ติดตามอยู่ที่ 462K และมีวิดีโอที่เขาอัปโหลดแล้วประมาณ 350 คลิป ทั้งหมดอาจดูคล้ายเป็นเรื่องยั่วยุของเด็กกบฏ แต่อย่างน้อยมันก็เผยให้เห็นว่าชาวรัสเซียในยุคสมัยนี้มีความรู้สึกนึกคิดอย่างไร.