อินเดียสะกิดพม่า: ให้จีนมาตั้งสถานี สอดแนมบนเกาะ Coco หรือเปล่า?

ภาพถ่ายดาวเทียมแสดงถึงทางวิ่งสำหรับเครื่องบินบนเกาะ Great Coco ของเมียนมา

เป็นข่าวในสื่อที่ได้ยินเสียงกระซิบจากฝั่งอินเดีย

และไม่เพียงแค่ตั้งคำถามเท่านั้น ตัวแทนรัฐบาลอินเดียในระดับต่างๆ ได้แชร์ภาพถ่ายดาวเทียมกับเจ้าหน้าที่เมียนมาด้วย...เพื่อตอกย้ำความสงสัยว่าเมียนมากับจีนกำลังทำอะไรอยู่บนเกาะแห่งนี้

อินเดียเชื่อว่าภาพดาวเทียมเหล่านั้นยืนยันว่าเป็นภาพคนงานชาวจีน ที่ช่วยกันสร้างสิ่งที่ดูเหมือนจะเป็นเสารับฟังเสียงบนหมู่เกาะโคโคในมหาสมุทรอินเดีย

เจ้าหน้าที่อินเดียที่นำเสนอภาพถ่ายดาวเทียมชุดนี้ขอไม่บอกชื่อ แต่พร้อมจะให้รายละเอียดของข้อมูลที่ทางข่าวกรองของอินเดียได้เจาะหาข่าวมา

บางภาพตอกย้ำว่ากิจกรรมบนเกาะนั้นมีการขยายลานบินด้วยเพิ่มเติม ส่อไปในทางเป็นการสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อการดักฟังหาข้อมูลด้วย

พอนั่งลงประชุมกับฝ่ายอินเดีย ตัวแทนจากรัฐบาลทหารของเมียนมาปฏิเสธความเกี่ยวข้องใดๆ กับจีน

และบอกปัดความกังวลของอินเดียในเรื่องนี้

แต่อินเดียไม่ลดละ เพราะสองยักษ์ใหญ่แห่งเอเชียมีเรื่องระหองระแหงกันเรื่องชายแดนอยู่แล้ว

อีกทั้งยังมีแนวทางด้านนโยบายความมั่นคงและต่างประเทศที่ไม่สอดคล้องต้องกันในหลายๆ มิติ

สถานีเรดาร์บนเกาะ CoCo Islands จากภาพถ่ายดาวเทียมโดย Maxar Technologies

อินเดียกลัวว่า โครงสร้างพื้นฐานด้านทหารบนเกาะแห่งนี้จะทำให้จีนสามารถตรวจสอบการสื่อสารจากฐานทัพเรือ

และอาจติดตามขีปนาวุธจากจุดทดสอบบนชายฝั่งตะวันออกได้

พล.ต.ซอ มิน ทุน โฆษกสภาบริหารรัฐกิจของเมียนมา บอกว่าข้อกล่าวหาที่ว่าจีนสร้างศูนย์ปฏิบัติการสอดแนมในหมู่เกาะโคโคโคนั้น “ไร้สาระ”

และยืนยันว่าจะไม่มีวันอนุญาตให้ทหารต่างชาติเข้ามายุ่มย่ามในดินแดนของตน

ในการตอบคำถามเรื่องนี้ โฆษกรัฐบาลทหารเมียนมาบอกว่า “เมียนมาและอินเดียมีการหารือกันเป็นประจำในหลายระดับ แต่ไม่มีการหารือเฉพาะประเด็นนี้”

เขาย้ำว่า รัฐบาลอินเดียก็รู้ดีว่ามีเพียงกองกำลังความมั่นคงของเมียนมาเท่านั้นที่ประจำการอยู่ที่นั่น

และเป็นกองกำลังที่มีหน้าที่ดำเนินกิจกรรมด้านป้องกันประเทศของตนเองเท่านั้น

เท่ากับเป็นการบอกปัดว่าจีนไม่เกี่ยว

โฆษกกระทรวงการต่างประเทศของอินเดียไม่ลดละ ยืนยันว่าอินเดียจะใช้ "มาตรการที่จำเป็น" เพื่อปกป้องผลประโยชน์ของตน

 “รัฐบาลอินเดียจับตาดูวิวัฒนาการทั้งหมดที่มีผลกระทบต่อความมั่นคงของอินเดียอย่างต่อเนื่อง” เขากล่าว

สื่อ Nikkei Asia บอกว่าได้พยายามขอความเห็นจากฝ่ายจีน แต่ก็ยังไม่ได้การตอบสนองแต่อย่างใด

เอกอัครราชทูตจีนประจำเมียนมา เฉิน ไห่ ซึ่งได้พบกับรัฐมนตรีรัฐบาลทหารบางคนเมื่อต้นสัปดาห์นี้ ไม่ตอบสนองต่อคำร้องขอความคิดเห็น

กระทรวงต่างประเทศของจีนก็ไม่ตอบคำถามที่ส่งไปในประเด็นนี้ 

จีนกับอินเดียมีความขัดแย้งกันมายาวนาน...ขึ้น ๆ ลง ๆ ตามสถานการณ์และบรรยากาศการเมืองในประเทศและระหว่างประเทศ

ความตึงเครียดทางทหารระหว่างอินเดียและจีนขยับระดับขึ้นตั้งแต่ปี 2563

อันเป็นปีที่มีการสู้รบที่เลวร้ายที่สุดในรอบหลายทศวรรษ

เกิดจากการปะทะกันที่ชายแดนหิมาลัย

ความจริง เรื่องพม่าเปิดทางให้หน่วยข่าวกรองส่งสัญญาณจีนบนหมู่เกาะแห่งนี้เริ่มมีการพูดถึงตั้งแต่ทศวรรษ 1990

แต่ก็เงียบหายไประยะหนึ่ง จนกลับมาเป็นที่สนใจอีกครั้งเมื่อเร็วๆ นี้ เพราะกลุ่มวิจัยนโยบาย Chatham House ในลอนดอน ออกรายงานที่คาดเดาว่าเมียนมากำลังเสริมกำลังทางทหารที่หมู่เกาะโคโค โดยมีจุดประสงค์เพื่อดำเนินการตรวจตราทางทะเลในพื้นที่ดังกล่าว

อินเดียวางแผนที่จะกดดันรัฐบาลทหารของเมียนมาต่อเพื่อสกัดกั้นจีนจากการปฏิบัติการของหน่วยสืบราชการลับ

อินเดียตระหนักว่ารัฐบาลทหารเมียนมาต้องพึ่งพาจีนทางด้านเศรษฐกิจมากขึ้นหลังก่อรัฐประหารเมื่อปี 2564 เพราะถูกตะวันตกคว่ำบาตรอย่างต่อเนื่อง

จีนเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของเมียนมา

อีกทั้งยังได้ลงทุนในท่าเรือและท่อส่งพลังงานในประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เพื่อหลีกเลี่ยงช่องแคบมะละกา

อินเดียมีหน่วยทหารอยู่ในกลุ่มเกาะอันดามันและนิโคบาร์ ห่างจากหมู่เกาะโคโคไม่ถึง 60 กิโลเมตร

กิจกรรมสอดแนมของจีนได้รับความสนใจเมื่อต้นปีนี้ เมื่อสหรัฐฯ ยิงบอลลูนสอดแนมที่บินอยู่เหนือดินแดนของตนตก

สหรัฐฯ เคยออกมาเตือนเรื่องความพยายามของจีนในการจัดตั้งฐานทัพทางทหารในส่วนอื่นๆ ของเอเชีย

ปีที่แล้ว กระทรวงกลาโหมวอชิงตันออกมาชี้ว่า สิ่งอำนวยความสะดวกที่ฐานทัพเรือเรียมของกัมพูชา “จะเป็นฐานทัพเรือโพ้นทะเลแห่งแรกของจีนในอินโด-แปซิฟิก”

แต่กัมพูชาก็ปฏิเสธข้อกล่าวหานี้ตลอดเวลาเช่นกัน

มาร์ติน ไมเนอร์ส โฆษกเพนตากอน สำทับว่าสหรัฐฯ มีความกังวลว่าจีนกำลัง “พยายามสร้างเครือข่ายโลจิสติกส์และโครงสร้างพื้นฐานระดับโลก ซึ่งจะทำให้กองทัพจีนสามารถรักษาแสนยานุภาพทางทหารได้ในระยะไกล”

สหรัฐฯ ตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับจีนในกิจกรรมสอดแนมย่านนี้เป็นเรื่องหนึ่ง

แต่เมื่ออินเดียซึ่งเป็นประเทศใหญ่ในย่านนี้ ตั้งคำถามเรื่องเดียวกันนี้กับจีนก็จะเป็นอีกเรื่องหนึ่ง

เพราะนั่นหมายถึงการเผชิญหน้าของสองยักษ์เอเชีย ที่มีเดิมพันด้านภูมิรัฐศาสตร์ที่สูงมากยิ่งขึ้นทุกวัน

เป็นอีกเรื่องหนึ่งของคนไทยและอาเซียนต้องใส่ใจเป็นพิเศษ ในภาวะที่สมการแห่งการเมืองเอเชียกำลังเกิดภาวะ “พลวัตกลับตาลปัตร” ไปทั่วโลกอย่างที่เห็นกันทุกวันนี้.