อาหารไทยกับ Soft Power ชูตะหลิวสู่อนาคต ครัวไทยสู่ครัวโลก

อาหารไทย คือ “เรื่องเล่า” ผ่านรสจัดจ้าน สมุนไพร และวิธีปรุงที่สะท้อนภูมิปัญญาไทย เป็นรสชาติที่เล่าเรื่องได้มากมาย  เมื่ออาหารกลายเป็นพาสปอร์ตทางวัฒนธรรม ร้านอาหารไทยในต่างแดน คือ “ทูตแห่งวัฒนธรรม” ที่ทำหน้าที่เล่าเรื่องอาหารไทยได้เป็นอย่างดี โดยมี THACCA ขับเคลื่อนโครงการ OFOS ส่งเสริมให้เชฟไทยเป็น “ทูตอาหาร” เดินทางไปทำงานในต่างประเทศ สร้างทั้งรายได้และภาพลักษณ์ให้ไทย

อาหารไทย หนึ่งใน Soft Power ที่สำคัญของประเทศไทย เพราะไม่ใช่แค่ “ความอร่อย” แต่ยังสะท้อนถึงวัฒนธรรม ความคิดสร้างสรรค์ และวิถีชีวิตของคนไทย ผ่านผลักดันนโยบายซอฟต์พาวเวอร์ โดยมีTHACCA-Thailand Creative Culture Agency ที่ขับเคลื่อนโดยคณะกรรมการพัฒนาซอฟต์พาวเวอร์แห่งชาติ เป็นหน่วยงานสำคัญในการวางยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนนโยบายซอฟต์พาวเวอร์ของประเทศ ในขณะที่กระทรวงพาณิชย์ชูธง “Thai SELECT” เป็นตราสัญลักษณ์การันตีคุณภาพร้านอาหารไทยและผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูปทั้งในและต่างประเทศ เพื่อสร้างมาตรฐานเดียวกันและชูจุดขายความเป็นไทยผ่าน “การทูตเชิงอาหาร” 

อาหาร กลายเป็นพาสปอร์ตทางวัฒนธรรมบนโต๊ะอาหาร ชื่ออาหารอย่าง “มัสมั่น ต้มยำกุ้ง ส้มตำ ผัดไทย”    ใคร ๆ ก็รู้จัก เพราะนี่คือจานเด็ดที่ถูกยกย่องจากสื่อและเวทีโลก ในปี 2021 สำนักข่าว CNN Travel จัดให้ มัสมั่น เป็น “ราชาแห่งแกง” และดีที่สุดในโลกจาก 50 อันดับ ขณะที่ ต้มยำกุ้ง ก็ติด Top 10 อาหารโลกในฐานะซุปที่มีทุกรสชาติแบบไทย ส่วน ส้มตำ ติดอันดับที่ 46 กลายเป็น “สลัดชื่อดังที่สุดของไทย” ที่ชนะใจทั้งคนไทยและต่างชาติ เว็บไซต์ TasteAtlas Awards 2023/2024 จัดอันดับอาหารไทย 5 เมนูติด Top 100 ของโลก ได้แก่ ผัดกะเพรา ข้าวซอย แกงพะแนง ต้มข่าไก่ และแกงมัสมั่น ที่สะท้อนถึง “รสชาติแบบไทย” มีคุณค่าระดับสากล  ในขณะที่ ผัดไทย ได้รับการยืนยันความนิยมในระดับโลกจาก Cambridge Dictionary ที่บรรจุคำว่า pad thai ลงในพจนานุกรม โดยไม่ถือเป็นชื่อเฉพาะอีกต่อไป

ตลาดอาหารไทย…ใหญ่กว่าที่คิด ปี 2568 ธุรกิจร้านอาหารในไทย มูลค่าตลาดคาดอยู่ที่ 657,000 ล้านบาท เติบโต 4.6% โดย Street Food และอาหารท้องถิ่นยังเป็นตัวขับเคลื่อนสำคัญ ทั้งจากกำลังซื้อในประเทศและนักท่องเที่ยวที่นิยม Gastronomy Tourism

ร้านอาหารไทยในต่างประเทศ ปัจจุบันมีมากกว่า 17,478 ร้านทั่วโลก โดยสหรัฐอเมริกามีมากที่สุดถึง 6,850 ร้าน (ข้อมูลจากกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ณ เดือน ต.ค. 2566)  และกว่า 1,377 ร้านได้รับตรา “Thai SELECT” ซึ่งช่วยการันตีรสชาติไทยแท้  

การส่งออกอาหารไทย  ปี 2567 ทำสถิติใหม่ 1.63 ล้านล้านบาท โต 7.3% และปี 2568 คาดว่าจะยังโตอีก 6.8% โดยสินค้าที่มาแรง เช่น ข้าว อาหารสัตว์เลี้ยง อาหารพร้อมรับประทาน และซอส/เครื่องปรุงรส การเติบโตนี้สะท้อนถึงความต้องการอาหารไทยที่เพิ่มขึ้นในตลาดโลก

เชฟไทย ทูตแห่งรสชาติ  ประเทศไทยไม่ได้หยุดเพียงแค่ส่งออกอาหารผ่านภาชนะจานเล็ก ๆ แต่กำลังผลักดัน “เชฟไทย” เป็นกุญแจสำคัญของ Soft Power โดยเฉพาะเชฟและผู้ประกอบการไทย ภายใต้โครงการ OFOS หนึ่งครอบครัวหนึ่งซอฟต์พาวเวอร์ มุ่งพัฒนาคนในสาขาอาหาร ทั้งเชฟรุ่นใหม่และผู้ประกอบการร้านอาหาร ให้มีความรู้ด้านการทำอาหาร สร้างเอกลักษณ์เมนู และต่อยอดสู่การเป็นทูตวัฒนธรรมอาหารไทย ยกระดับมาตรฐานร้านอาหารไทยให้แข็งแรงทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพื่อรองรับการขยายตัวร้านอาหารไทยกว่า 100,000 ร้าน ภายใต้โครงการ“ครัวไทยสู่ครัวโลก เฟส2 ” อบรมหลักสูตรเชฟอาหารไทยมืออาชีพ ( Master Thai Chef Program) หลักสูตรอาหารกว่า 50 เมนู อาทิ ข้าวผัดปู ไข่พะโล้ แกงเขียวหวาน น้ำพริกลงเรือ กระทงทอง ช่อม่วง ข้าวเหนียวมะม่วง สามารถนำองค์ความรู้ไปพัฒนาให้เกิดประสิทธิภาพ สร้างงาน สร้างรายได้ให้กับตนเองและครอบครัวได้ โดยมีเป้าหมายอบรมเชฟอาหารไทยให้ได้ไม่ต่ำกว่า 75,000 คน ภายในปี 2570 พร้อมต่อยอดให้ได้มีโอกาสร่วมงานกับผู้ประกอบการธุรกิจอาหารชั้นนำในประเทศไทยอีกด้วย สำหรับผู้ที่สนใจ เข้าร่วมโครงการสามารถสมัครได้ที่ https://ofos.thacca.go.th

นับเป็นหนึ่งบทพิสูจน์ว่า คนทั้งโลกเอื้อมมือมาหาอาหารไทย ไม่ใช่แค่รสชาติแบบไทย แต่จะได้ “เชฟคนไทย ที่เติบโตมากับอาหารไทย และลงมือทำจากประสบการณ์ไทยแท้” ให้กลายเป็น Soft Power บนจานระดับโลก เป็นการส่งต่อรสมือจากครัวบ้านสู่ครัวโลก อาหารที่เสิร์ฟ มีทั้งรสชาติ ความทรงจำ และเรื่องราวของวิถีชีวิตแบบไทย ๆ ในทุก ๆ จาน