สธ.รับระบาด‘ระลอกเล็ก’ XBB.1.16ไม่แรงเท่าเดลตา

"บิ๊กตู่" เตือน ปชช.ระวังโควิด​ ไปที่เสี่ยงให้ตรวจ​ ATK​ สธ.รับติดเชื้อมากขึ้นแต่ไม่ได้เพิ่มอย่างมีนัยสำคัญ คาดหลังสงกรานต์ระบาด "ระลอกเล็ก" ชี้ 60% ไม่มีอาการ พร้อมปรับแนวทางรักษาใหม่ 1  พ.ค.นี้ ฉีดวัคซีนโควิดคู่กับไข้หวัดใหญ่ เหมือนโรคประจำถิ่นปีละครั้ง เผย XBB.1.16 แค่แพร่เร็ว ไม่แรงเท่าเดลตา  พบในไทยแล้ว 27 ราย 

ที่ทำเนียบรัฐบาล เมื่อวันที่ 18 เมษายน พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและ รมว.กลาโหม ให้สัมภาษณ์ถึงการแพร่ระบาดระลอกใหม่ของเชื้อไวรัสโควิด-19 หลังช่วงเทศกาลสงกรานต์ว่า ขอให้ระมัดระวังด้วยก็แล้วกัน ขณะนี้ยังไม่รุนแรงมากนัก เป็นเรื่องธรรมดา เพราะมีการสัญจรไปมาเยอะแยะไปหมด มีความเสี่ยง จึงต้องระมัดระวังตัวเองด้วย และต้องมีการตรวจเช็กด้วย ATK ตนตรวจหลัง 3 วันจากการไปเที่ยวมาอะไรมา​ ไปแล้วกลับมาต้องตรวจ​ แต่วันนี้อาการของโรคยังไม่ร้ายแรง​ สามารถรักษาด้วยตนเองได้​ แต่ต้องเตรียมตัว​ และหากรู้ว่าอยู่ในที่ชุมชน​ ไปเที่ยวตรงนั้นตรงนี้ที่มีคนเยอะ เราต้องช่วยกันระมัดระวัง ไม่ให้มีการแพร่กระจาย ซึ่งหวังว่าทุกคนจะร่วมมือกัน​ และตนระมัดระวังตนเองเช่นกัน​ ขอให้อดทนกันอีกหน่อยนะ​

น.ส.รัชดา ธนาดิเรก รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า หลังจากเทศกาลสงกรานต์ พบว่ามีผู้ป่วยโควิด-19 เพิ่มขึ้น รัฐบาลโดยกระทรวงสาธารณสุข ได้เตรียมระบบการรักษาพยาบาลไว้รองรับผู้ป่วย ไม่ว่าจะเป็นยา เวชภัณฑ์ รวมถึงเตียงรองรับไว้อย่างเพียงพอ โดยสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติร่วมกับ 4 ผู้ให้บริการด้านสุขภาพดิจิทัล ดูแลผู้ป่วยโควิด-19 สิทธิบัตรทอง 30 บาท หรือสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ผ่านบริการการแพทย์ทางไกล (Telemedicine) พร้อมบริการจัดส่งยาถึงบ้าน เฉพาะพื้นที่กรุงเทพฯ

ที่กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัด สธ. กล่าวภายหลังประชุมติดตามสถานการณ์กรณีโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือโควิด-19 ว่า จากการรายงานของกองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค พบว่าแม้จะมีจำนวนผู้ติดเชื้อเพิ่มมากขึ้น แต่อาการไม่รุนแรง มีรักษาตัวในโรงพยาบาลน้อย จึงไม่ได้เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ เพราะการติดเชื้อที่ผ่านมาอยู่ในระดับที่ต่ำมาก ส่วนที่พบสายพันธุ์ XBB.1.16 นั้น ทางห้องปฏิบัติการพบว่าไวรัสตัวนี้หลบภูมิคุ้มกัน ติดง่าย แต่ไม่ได้ติดง่ายกว่าตัวอื่น หรือรุนแรงกว่าตัวอื่น โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ยังคงจัดให้ไวรัสอยู่ในกลุ่มสายพันธุ์ที่ต้องติดตาม และไม่ได้อยู่ในสายพันธุ์เฝ้าระวัง และเชื้อไวรัสยังคงตอบสนองต่อยาเหมือนเดิม และสต๊อกยังคงมีเพียงพอ ไม่ว่าจะฟาวิพิราเวียร์, โมลนูพิราเวียร์ 1 ล้านเม็ด, เรมเดซิเวียร์ 100,000 โดส (ใช้ฉีด), แพกซ์โลวิด ใช้เพียงพอ 10,000 คน และ LAAB

"เมื่อวานนี้ก็มีการประชุมผู้เชี่ยวชาญ ได้ให้คำแนะนำเรื่องการจ่ายยาต้านยาไวรัสในกลุ่มเสี่ยง 608 ที่มีอาการ ส่วนคนทั่วไปที่มีอาการน้อยให้รักษาตามอาการ สำหรับการฉีดวัคซีนโควิด เตรียมให้การฉีดให้รูปแบบของวัคซีนแบบประจำปี/ปีละ 1 ครั้ง ร่วมกับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ฉะนั้นการรับมือโควิด-19 จึงเหมือนกันโรคประจำถิ่น ซึ่งจะเริ่มมีการฉีดวัคซีนโควิด-19 คู่กับไข้หวัดใหญ่ทั่วประเทศ 1 พ.ค.นี้ เบื้องต้นเน้นในกลุ่มเสี่ยง 608 ก่อน ส่วนคนทั่วไปที่ตอนนี้กังวลกับสถานการณ์โควิด และใกล้เดือน พ.ค.แล้ว หากต้องการฉีดก็สามารถทำได้ เพียงแต่ระยะห่างของวัคซีน ควรห่างมากแล้ว 3 เดือน หรือป่วยหายแล้วมานาน 3 เดือน ส่วนสถานการณ์การติดเชื้อโรคทางเดินหายใจ พบว่ามีการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่มากถึง 15% ส่วนโควิด 3% เท่านั้น" นพ.โอภาสระบุ

ทั้งนี้ ในช่วงบ่าย สธ.จะร่วมกับแพทยสภา สื่อสารข้อมูลกับแพทย์ทั่วประเทศ ถึงสถานการณ์โควิด-19 เพื่อให้เกิดความเข้าใจตรงกัน อย่างไรก็ตาม หากคนที่ไปทำกิจกรรมช่วงสงกรานต์ต้องสังเกตตัวเอง งดใกล้ชิดกลุ่มเสี่ยง 608 โดยการป้องกันโรคยังใช้ชุดความรู้เดิม สวมหน้ากากอนามัย เว้นระยะห่าง ล้างมือ

นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า ขณะนี้พบแนวโน้ม XBB.1.16 เพิ่มมากขึ้น และคาดว่าไม่นานจะเบียด XBB.1.5 ซึ่งปัจจุบันประเทศไทย พบการติดเชื้อ XBB.1.5 ถึง 27.5%, XBB.1.16 พบ 10% และ XBB.1.9.1 พบ 15% อย่างไรก็ตาม ต้องมีการจับตาเฝ้าระวังต่อไป เนื่องจากการพบ XBB.1.16 พบผู้ป่วยแล้ว 27 คน ในจำนวนนี้ 22 คน พบในเดือน มี.ค. และ เม.ย. พบ 5 คน และมีผู้เสียชีวิต 1 คน เป็น ต่างชาติอายุ 85 ปี มีโรคร่วม

อย่างไรก็ตาม จากการติดตามสายพันธุ์ย่อย XBB.1.16 พบว่ามีตำแหน่งของการกลายพันธุ์บนโปรตีนหนาม ที่เหมือนกับ XBB.1.5 ที่ F486P ส่วนตำแหน่งการกลายพันธุ์ที่พบ เหมือนกับตำแหน่งของเดลตา ที่ 478 แต่ไม่ได้มีความรุนแรง นอกจากนี้ไม่มีรายงานบ่งชี้ว่าต้องมีอาการทางตาเสมอไปถึงจะเป็น XBB.1.16 แต่อาการบ่งชี้สำคัญต้องมีไข้                

นพ.โสภณ เอี่ยมศิริถาวร รองอธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า แนวโน้มของโควิดหลังสงกรานต์จะเหมือนปี 2565 ที่จะพบผู้ติดเชื้อเพิ่มมากขึ้นระลอกเล็ก และจะกลับมาพบผู้ป่วยมากขึ้นอีกครั้งในช่วงฤดูฝน ทั้งนี้ จำนวนผู้เสียชีวิตยังถือว่าต่ำกว่าที่คาดการณ์ไว้

พญ.นฤมล สวรรค์ปัญญาเลิศ นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ ที่ปรึกษากรมการแพทย์ กล่าวว่า สายพันธุ์ XBB.1.16 จะพบว่าในผู้ใหญ่จะมีไข้ ไอ เจ็บคอ มีน้ำมูกไหล ปวดเมื่อยตามตัว ปวดศีรษะ ส่วนเด็กพบไข้สูง ตาแดง ดังนั้น ในแนวทางวินิจฉัยรักษา ปรับเปลี่ยน 2 ประเด็น 1.ปรับการให้ยาต้านไวรัสในผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อโรครุนแรง กรณีไม่ว่าจะอยู่ในสถานพยาบาลระดับใด หากมีการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ สงสัยเป็นโควิด ตรวจ ATK หรือ PT-PCR ถ้าไม่เจอเชื้อ พิจารณาตามความเหมาะสม ทั้งการปฏิบัติตาม DMS คือ ระยะห่าง สวมหน้ากาก และล้างมือเคร่งครัด 5 วัน หากอาการไม่ดีขึ้นใน 48 ชั่วโมง ให้ตรวจเชื้อซ้ำ แต่กรณีที่ป่วยติดเชื้อ อาการไม่รุนแรง รักษาตามอาการ และ 2.ปรับเงื่อนไขการให้ LAAB

พญ.นฤมลกล่าวว่า ปัจจุบันกรมการแพทย์ได้แบ่งการดูแลผู้ป่วยออกเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่ 1 คนที่ไม่มีอาการ สบายดี รักษาแบบผู้ป่วยนอก เน้นรักษาระยะห่าง สวมหน้ากาก ล้างมือ เป็นเวลา 5 วัน ซึ่งพบคนลักษณะนี้มากถึง 60% ไม่มีอาการ จึงไม่ต้องให้ยาต้านไวรัส เพราะสามารถหายเอง กลุ่มที่ 2 มีอาการไม่รุนแรง ปอดอักเสบ ไม่มีปัจจัยเสี่ยงโรคอื่น รักษาผู้ป่วยนอก เน้นรักษาระยะห่าง สวมหน้ากาก ล้างมือ เป็นเวลา 5 วัน รักษาตามอาการ ตามดุลพินิจของแพทย์ กลุ่มที่ 3 คนที่ไม่มีอาการรุนแรง แต่มีปัจจัยเสี่ยง หรือคนที่ไม่มีปัจจัยเสี่ยง แต่มีปอดอักเสบ ซึ่งปัจจัยเสี่ยงนี้มี 11 กลุ่ม ได้แก่ อายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป ปอดอุดกั้น ไตเรื้อรัง หลอดเลือดสมอง เบาหวาน ภาวะอ้วน มะเร็ง ตับแข็ง ภูมิคุ้มกันต่ำ ผู้ติดเชื้อเอชไอวี โดยให้สามารถเลือกยารักษาได้ตัวใดตัวหนึ่ง เริ่มจากอาการของคนไข้ พิจารณาได้ทั้งโมลนูพิราเวียร์ หรือแพกซ์โลวิด หรือเรมเดซิเวียร์ หรือ LAAB แต่ต้องให้เร็ว เพื่อลดอัตราการเสียชีวิต ซึ่งกลุ่มนี้จะมีเปลี่ยนแปลงการรักษาตามเดิม

ส่วนกลุ่มที่ 4 ผู้ป่วยที่มีอาการปอดอักเสบ ถ้าออกซิเจนต่ำกว่า 94% ต้องให้รักษาในโรงพยาบาล ต้องให้ยาเรมเดซิเวียร์ร่วมด้วย เร็วที่สุด 5-10 วัน และต้องให้สเตียรอยด์ร่วมกัน ส่วนหญิงตั้งครรภ์รักษาแบบเดิม สำหรับยาที่ยังใช้ได้เหมือนกัน ฟ้าทะลายโจร โมลนูพิราเวียร์ แพกซ์โลวิด เรมเดซิเวียร์ และ LAAB ไม่ได้เกิดอาการดื้อยา.