จุดเปลี่ยนวงการผ่าตัดรพ.เลิดสินเปิดศูนย์กลางเทคโนฯ3D Printing

สถาบันออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลเลิดสิน เปิดตัว “Lerdsin Medical 3D Printing and Innovation Center” ศูนย์นวัตกรรมทางการแพทย์แห่งแรกของกรมการแพทย์ ที่มุ่งผลักดันการใช้เทคโนโลยี 3D Printing ในการรักษาและวางแผนการผ่าตัดเฉพาะบุคคล เพื่อลดความเสี่ยง เพิ่มความแม่นยำ และยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยไทย โดยมีนพ.ณัฐพงศ์ วงศ์วิวัฒน์ อธิบดีกรมการแพทย์ เป็นประธานในพิธีเปิด

นพ. อดิศักดิ์ งามขจรวิวัฒน์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลเลิดสิน กล่าวถึงเป้าหมายของศูนย์ฯ ในการเป็น “ศูนย์กลางนวัตกรรมทางการแพทย์ของประเทศ”ว่า  โรงพยาบาลเลิดสินมุ่งมั่นนำนวัตกรรมการพิมพ์ 3 มิติมายกระดับการแพทย์ไทย ตั้งแต่การวางแผนผ่าตัด การรักษาผู้ป่วย การฝึกอบรมแพทย์ ไปจนถึงงานวิจัยและการพัฒนานวัตกรรม เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยให้ดียิ่งขึ้น พร้อมต่อยอดสู่เศรษฐกิจสุขภาพของประเทศ

สำหรับ เทคโนโลยี 3D Printing  ที่จะเปลี่ยน “การผ่าตัด” ให้แม่นยำกว่าที่เคย คณะแพทย์จากโรงพยาบาลเลิดสินร่วมแบ่งปันประสบการณ์จริงในการใช้เทคโนโลยี 3D Printing เพื่อออกแบบและจำลองขั้นตอนการผ่าตัดเฉพาะบุคคล  นพ.นวพงศ์ อนันตวรสกุล หัวหน้าศูนย์ Lerdsin Medical 3D Printing and Innovation Center กล่าวว่า ที่ผ่านมา เราสามารถวางแผนการผ่าตัดได้ละเอียดในเชิงทฤษฎี แต่ไม่สามารถทำจริงได้ตามที่วางไว้ทั้งหมด เพราะเครื่องมือหรือเทคโนโลยีไม่เอื้ออำนวยมากพอ แต่เมื่อมี 3D Printing เข้ามา มันช่วยให้เราจำลองและออกแบบขั้นตอนการผ่าตัดได้ใกล้เคียงของจริงที่สุด ทำให้ผลลัพธ์การผ่าตัดมีความแม่นยำมากขึ้น และคนไข้ได้รับประโยชน์สูงสุด

นพ.ปิยะ เกียรติเสวี แพทย์ประจำหน่วย Orthopaedic Oncology กล่าวถึงประสบการณ์ในเคสผู้ป่วยมะเร็งว่าการใช้โมเดล 3D ทำให้เราเห็นโครงสร้างกายวิภาคของผู้ป่วยกระดูกเห็นจุดที่ต้องหลบหลีกได้ชัดเจนขึ้น เราสามารถออกแบบ Cutting Guide เฉพาะเคส พิมพ์ออกมาทดลองใส่ก่อนผ่าตัดจริง — ทำให้ผ่าตัดได้อย่างแม่นยำ ปลอดภัย และเก็บเนื้อเยื่อส่วนดีไว้ได้มากที่สุด ตั้งแต่เริ่มใช้เทคโนโลยีนี้

 
“เราผ่าตัดมะเร็งกระดูกไปกว่า 50 เคส ผลลัพธ์ดีขึ้น คนไข้ฟื้นตัวเร็วขึ้น และที่สำคัญคือทำได้ในเวลาสั้นลงโดยไม่เพิ่มต้นทุน”นพ.ปิยะกล่าว

นพ.พงศกร รุ่งจารีสโลภา ศัลยแพทย์ออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลเลิดสิน กล่าวถึงความสำเร็จในการนำเทคโนโลยี 3D Printing และ 3D Cutting Guide มาใช้ในการผ่าตัดแก้ไขกระดูกที่มีความผิดปกติ (Corrective osteotomy) ว่าการวางแผนสำคัญกว่าการผ่าตัดจริง เทคโนโลยี 3D Printing ช่วยให้เราสามารถจำลองผลลัพธ์และแก้ไขข้อผิดพลาดล่วงหน้า เหมือนได้ฝึกผ่าตัดก่อนเข้าห้องผ่าตัดจริงอีกครั้ง และยังมีส่วนช่วยให้การรักษาคนไข้ง่ายขึ้นอย่างมาก โดยเฉพาะการทำความเข้าใจลักษณะของโรค โครงสร้างกระดูก และสรีระ (Anatomy) ของผู้ป่วยอย่างละเอียดมากขึ้น ส่งผลให้ การวางแผนและการผ่าตัดมีความแม่นยำ ปลอดภัย และได้ผลลัพธ์ที่ดีขึ้น

นพ.วรท รัตนคูสกุล แพทย์เฉพาะทางออโธปิดิกส์ โรงพยาบาลเลิดสิน กล่าวว่า เราสามารถใช้เทคโนโลยี 3D Printing นี้ช่วยวางแผนการผ่าตัดได้ละเอียดขึ้นจริง ๆ  ตั้งแต่การดูภาพ 3 มิติของกระดูก การออกแบบอุปกรณ์นำทาง (Surgical Guide) จนถึงการจำลองผ่าตัดก่อนทำจริง

“ซึ่งทั้งหมดช่วยลดความผิดพลาดและเพิ่มความมั่นใจให้ทีมผ่าตัดได้มากขึ้นครับบทบาทของเทคโนโลยี 3D Printing ในการแพทย์จะยิ่งสำคัญขึ้น เพราะช่วยให้เรารักษาผู้ป่วยแบบ ‘เฉพาะราย’ ได้จริง ไม่ต้องใช้แนวทางเดียวกันกับทุกคนอีกต่อไป” นพ.วรท กล่าว

อีกหนึ่งไฮไลต์ของงาน คือการบรรยายหัวข้อ “Recent Development of 3D Printing and AI-Led Surgical Planning” โดย รศ.ดร.พชรพิชญ์ พรหมอุปถัมภ์ จากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (KMUTT) ซึ่งเผยถึงเทคโนโลยี AI ที่ช่วยวิเคราะห์และออกแบบอุปกรณ์ที่ใช้ในการผ่าตัดแบบอัตโนมัติ เพิ่มความแม่นยำได้ถึงระดับ ±0.5 มม. และลดเวลาในการเตรียมการลงกว่า 60% พร้อมกับกล่าวว่า  AI ไม่ได้มาแทนแพทย์ แต่ช่วยให้แพทย์มองเห็นทางเลือกที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากกว่าเดิม

ปฏิพัทธ์ กล่ำประชา ผู้แทนจาก บริษัท แอพพลิแคด จำกัด (มหาชน) อัพเดท ความก้าวหน้าของเทคโนโลยี 3D Printing ทางการแพทย์ โดยเฉพาะ Stratasys Digital Anatomy Printer เครื่องเดียวในโลกที่จำลองอวัยวะมนุษย์ว่า จะได้สมจริงทั้งสี ความนุ่ม และการตอบสนองต่อการผ่าตัดจริง ว่า  3D Printing ทางการแพทย์ ไม่ใช่อนาคตอีกต่อไป แต่มันคือวันนี้แล้ว

 “Lerdsin Medical 3D Printing and Innovation Center” ตัวศูนย์ฯ ประกอบด้วย 3 หน่วยหลัก ได้แก่ 1.       MED HUB (Medical Service) – ผลิต Cutting Guide, Implant และโมเดลอวัยวะเฉพาะราย 2.       ACADEMIC HUB (Learning & Research) – สนับสนุนการเรียนรู้ทางการแพทย์และงานวิจัย และ3.       INNOVATION DEVELOPMENT – ร่วมสร้างอุปกรณ์ต้นแบบ เครื่องมือทางการแพทย์ใหม่ ๆ เพื่อยกระดับคุณภาพการรักษาทั่วประเทศ

โครงการนี้เกิดจากการผสานพลังระหว่าง กรมการแพทย์ — สนับสนุนนโยบายและเครือข่าย, โรงพยาบาลเลิดสิน — ทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และ บริษัท แอพพลิแคด จำกัด (มหาชน) — ผู้นำด้านเทคโนโลยี 3D Printing ของประเทศไทย .