“อิสรภาพ ... ด้วยปัญญา” เนื่องในวิสาขบูชาโลกที่นครปูเน่ อินเดีย!!

เจริญพรสาธุชนผู้มีศรัทธาในพระพุทธศาสนา.. การเกิดมาได้ฐานะอันสามารถพัฒนาให้เข้าถึงความประเสริฐได้ นับเป็นสาระอันยิ่งใหญ่ ด้วยเป็นสิ่งที่ได้โดยยาก ดังคำกล่าวที่ว่า..              กิจฺโฉ มนุสฺสปฏิลาโภ

การได้อัตภาพมนุษย์เป็นการยาก

ตามรูปศัพท์ มนุษย์ แปลว่า ผู้มีจิตใจสูง.. คำว่า สูง นั้น หมายถึง คุณธรรมความดี ที่มนุษย์สามารถทำให้เกิดขึ้นได้ด้วยตนเอง ที่แตกต่างไปจากสัตว์ประเภทต่างๆ

ความมีจิตใจสูง.. จึงเป็นคุณค่าที่แสดงความเป็นมนุษย์ ที่หมายถึง มีคุณธรรมความดี ถือการปฏิบัติไม่ผิดพลาดไปจากศีลธรรม.. จึงจะสมคุณค่าเป็นมนุษย์..

แม้เกิดมาเป็นคน.. แต่การจะได้ฐานะมนุษย์หรือไม่นั้น ไม่ใช่เรื่องที่สำเร็จจากการเกิด จะต้องศึกษาปฏิบัติตามหลักธรรมคำสั่งสอน ที่แสดงถึงสัจธรรมอันเป็นไปเพื่อประโยชน์และความสุข ด้วยความรู้เข้าใจในสัจธรรมดังกล่าว ที่ก่อเกิดคุณธรรมความดีงามในจิตใจ จนได้ฐานะ “ผู้มีจิตใจสูง”

มนุษย์ จึงมิได้เป็นความหมายของรูปร่าง หน้าตา ฐานะ ชาติกำเนิด จากครรภ์มารดา.. แต่เป็นความหมายทางธรรม ที่หมายถึง จิตวิญญาณของความเป็นมนุษย์ ที่ประกอบด้วย หิริโอตตัปปะ อันเป็น เทวธรรม ซึ่งจะกล่าวในความเป็นมนุษยธรรม คือ ศีลธรรม .. ที่นับเป็นเรื่องเดียวกัน โดยมี พรหมวิหารธรรม เป็นเครื่องกล่อมเกลาจิตใจ ให้สามารถตั้งมั่นอยู่ในคุณของศีลธรรมได้ด้วยจิตใจที่เป็นกุศล ที่เรียกว่า กุศลศีล .. ไม่ใช่ อกุศลศีล จึงจะควรค่าต่อฐานะอันเลิศ สำเร็จความเป็นมนุษย์โดยธรรมแท้จริง..

นอกจากฐานะของความเป็นมนุษย์ที่ได้มาโดยยากแล้วนั้น อีกประการที่ยากยิ่ง คือ การได้มีชีวิตอยู่วันหนึ่งเป็นของหาได้ยาก ที่บาลีกล่าวว่า กิจฺฉํ มจฺจาน ชีวิตํ

ด้วยชีวิต อยู่ภายใต้กฎเกณฑ์ของธรรมชาติ ที่ต้องเป็นไปตามธรรม.. หา สงบนิ่ง มั่นคง ไม่.. แม้ในระหว่างที่ดำรงอยู่ ก็มีความเปลี่ยนแปลง เสื่อมสูญ สิ้นสลาย อันเป็นไปตามเหตุปัจจัย มิได้อยู่ภายใต้อำนาจของใครๆ ที่สุดจำต้องสละคืนธรรมชาติไป.. สะท้อนความเป็นจริงว่า “ธรรมของชีวิตเป็นอนัตตา”

จึงมิได้หมายความแต่เพียงว่า เกิดมาได้ฐานะมนุษย์เป็นเรื่องยากเพียงอย่างเดียว ด้วยการรักษาชีวิตที่ได้มาแล้วนั้น ให้ดำเนินไปบนเส้นทางของการสร้างความดีไปได้จนกว่าจะถึงที่สุด เป็นเรื่องที่ยากยิ่งกว่า.. สอดคล้องกับคำกล่าวที่ว่า.. ทำดีนั้นไม่ยาก เท่ากับการรักษาความดีให้ดำรงอยู่ต่อไปได้...

ทั้งนี้ เพราะแรงบีบเค้นบีบคั้นจากโลกนั้นสูงมาก ยากที่ทุกชีวิตจะต้านทานได้ ด้วยในโลกนี้มีภัยอันตรายรอบด้าน.. หากสัตว์โลกใช้ชีวิตไปด้วย สัญชาตญาณ เพียงอย่างเดียว โดยมิใช้ ปัญญาญาณ.. ...แน่นอนที่จะต้องถูกกดทับด้วยวิถีโลก ให้มีแต่ภาวะทุกข์ระทม ยากต้านทาน.. จนเกิดความคับแค้นใจ อย่างยากที่จะสลัดออกมาจากภาวะความคับแค้นใจ ความทุกข์ใจนั้นได้...

จึงไม่แปลกหากคนเราจะมีสภาพจิตที่หลากหลาย ไหลไปตามกระแสกิเลส ให้ทำอะไรไปตามสัญชาตญาณของความวิตกกังวล หวาดกลัว ขาดสติปัญญา ไม่รู้จักวิธีการอันชอบธรรมในการดำเนินชีวิต และการก้าวผิดพลาดไปจากธรรม เมื่อต้องตัดสินใจกระทำสิ่งใดๆ ลงไป ที่นำไปสู่การใช้ความนึกคิด ความรู้ความเข้าใจ แก้ไขปัญหาอย่างไร้ปัญญา.. อันเป็นสาเหตุนำไปสู่การทำลายโครงสร้างอารยธรรมในสังคมมนุษยชาติ ด้วยการปฏิเสธ ศีลธรรม คุณธรรม และจริยธรรมอันดีงาม

จิตใจที่ไร้ธรรม.. ชีวิตที่ไร้แก่นสาร.. จึงนำไปสู่ความประพฤติที่เหลวไหล แยกแยะไม่ออกแม้เพียงคำว่า ดี-ชั่ว.. บาป-บุญ.. ประโยชน์-ไร้ประโยชน์..

จึงไม่แปลกหากคนที่มีจิตใจต่ำเหล่านั้น จะคิด ทำ พูด อะไรต่ำๆ.. คนประเภทนี้จะไม่ทำอะไรดีๆ ในขณะเดียวกันจะทำลายสิ่งดีๆ ที่คนอื่นเขากระทำไว้ เพื่อแสดงถึงธาตุแท้ความเป็นคนเลวให้สมกับที่ เลวชาติ.. ที่ชาวบ้านเรียกว่า ไอ้ชาติเลว!

เมื่อคนเหล่านี้เข้ามามีอำนาจปกครองบ้านเมือง สังคมประเทศชาติ จึงเป็นเรื่องที่น่ากลัว เพราะพรรคพวก บริวาร ญาติมิตร จะคล้อยตามกันไปในการคิดเลว พูดเลว ทำเลว จนเป็นเนื้อเดียวกัน

“เรื่องดีไม่ทำ.. เรื่องเลวฉันชอบทำ” จึงเป็นคำขวัญประจำใจของคนพวกนี้ ที่มีจิตใจโน้มไปในแนว วัตถุนิยม เป็นหลัก.. โดยจะปฏิเสธ จิตนิยม ไม่ใส่ใจ ธรรมนิยม.. และไร้ สัจจนิยม!

การยกเลิกคำสั่งที่ชอบด้วยศีลธรรม จะเกิดขึ้นในสังคมของคนประเภทนี้.. การ คิด ทำ ในสิ่งที่นำไปสู่ความเสื่อม.. ที่เรียกว่า อบายมุข จะปรากฏ.. ทุกอย่างจะถูกกระทำด้วยอุบายวิธีต่างๆ เพื่อให้เห็นเป็นเรื่องธรรมดา จนคนในสังคมนั้น หากอ่อนกำลังลง จะไหลไปตามกระแสเลวๆ.. นับเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ และนั่นเป็นเรื่องที่เคยเกิดขึ้นมาในทุกยุค ทุกสมัย แห่งความเสื่อมของสังคมมนุษยชาติในโลกใบนี้..

ในท่ามกลางความเสื่อมของโลก จนอายุ ผิวพรรณ วรรณะ ของคนเรา เสื่อมโทรม เลวลง สั้นลง.. จึงได้อุบัติมนุษย์ผู้หนึ่งขึ้นในโลกนี้ เพื่อทำหน้าที่แสดงฐานะของมนุษย์ว่า หากคนเรารู้จักฝึกฝนพัฒนาตนเอง ย่อมเข้าถึงฐานะความเป็นสัตว์ประเสริฐได้.. มีจิตใจที่สูงได้!

สำคัญยิ่งคือ การเน้นย้ำว่า สัตว์มนุษย์นั้นพัฒนาตนเองได้ สามารถเข้าถึงปัญญาอันชอบได้ด้วยการพึ่งตนเองและพึ่งธรรม

๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ที่เรียกว่า วันวิสาขบูชา จึงเกิดฐานะของมนุษย์ผู้ประเสริฐที่ฝึกตนดีแล้ว.. ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ เป็นผู้ประเสริฐสุดทั้งในหมู่มนุษย์และเทวดาทั้งหลาย จนได้รับการบูชาว่าเป็น พระพุทธเจ้า ผู้เป็นศาสดาเอกของโลก ดังคำกล่าวที่ว่า.. พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ทั้งที่เป็นมนุษย์นี่แหละ แต่ทรงฝึกพระองค์แล้ว มีพระหฤทัยซึ่งอบรมถึงที่แล้ว แม้เทพทั้งหลายก็น้อมกราบนมัสการ.. ดังพระบาลีที่ว่า..

มนุสฺสภูตํ   สมฺพุทฺธํ

อตฺตทนฺตํ  สมาหิตํ

เทวาปิ ตํ    นมสฺสนฺติ.

ในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ที่เรียกว่า วันวิสาขบูชาของชาวพุทธ ซึ่งในปีนี้ตรงกับ วันที่ ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๘.. ได้เดินทางนำคณะสงฆ์และศรัทธาญาติโยมร่วมร้อยชีวิต ไปปฏิบัติศาสนกิจเนื่องใน วันวิสาขบูชาโลก ที่ นครปูเน่ รัฐมหาราษฏระ สาธารณรัฐอินเดีย แผ่นดินเกิดพระพุทธศาสนา

..โดยได้ไปปฏิบัติศาสนกิจ ณ Dhamma Vinaya Monastery of Pune – India ซึ่งชาวพุทธอินเดียได้ร่วมใจกับสร้างวัดแห่งนี้ขึ้น เพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้พระธรรมวินัย โดยได้รับงบประมาณสนับสนุนจากรัฐบาลท้องถิ่น แห่งรัฐมหาราษฏระ/อินเดีย ในบางส่วน และได้รับเงินสนับสนุนจากชาวอินเดีย แม้จะนับถือศาสนาฮินดูหรือเชน (ไชนะ)..

จึงได้เห็นการสร้างวัดที่เป็นมหาวิหารขนาดใหญ่ ที่สมบูรณ์ด้วย สถูปทรงสาญจี วิหาร อุโบสถ และที่พัก โดยมีทำเลตั้งอยู่บนภูเขาที่มีสภาพอากาศ ปลอดโปร่ง เย็นสบาย เหมาะควรแก่การศึกษาปฏิบัติธรรม..

การไปจัดงานวิสาขบูชาโลกที่นครปูเน่ครั้งนี้.. นับเป็นครั้งแรกที่ครบสมบูรณ์ในทุกด้าน.. โดยมีชาวอินเดียเดินทางมาร่วมงานตลอดทั้งวันจำนวนมากมาย.. ที่ตื่นเต้นกับการมาชม สถูปสาญจี บนยอดเขา ขนาดจุคนได้ร่วม ๕๐๐ คน ที่แลดูสวยงามทั้งภายใน-ภายนอก โดยเฉพาะวิวทะเลสาบขนาดใหญ่ ที่ชื่อ Khadakwasla Lake

สำหรับการจัดงานวิสาขบูชาโลกในครั้งนี้ ได้จัดขึ้น ๒ วัน โดยในวันที่ ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๘ เป็นวันวิสาขบูชาของชาวไทย และในวันที่ ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๖๘ เป็นวันวิสาขบูชาของชาวอินเดีย ด้วยการคลาดเคลื่อนของปฏิทินเป็นเหตุ

จึงได้เห็นการประกอบศาสนกิจวิสาขบูชาอย่างต่อเนื่อง ๒ วัน มีการบิณฑบาต เจริญพระพุทธมนต์ แสดงธรรม.. ครบสมบูรณ์ทุกประการ โดยเฉพาะการสนทนาธรรมในรอบพิเศษหลายรอบ ให้กับชาวอินเดียที่สนใจพุทธศาสนา ซึ่งนับเป็นการเผยแผ่ศาสนาที่มีคุณค่ายิ่ง เนื่องในวันวิสาขบูชาโลกประจำปี ๒๕๖๘ อันควรแก่การสาธุการ..

โดยเฉพาะการให้ความรู้ ความเข้าใจ ในความสำคัญของวันวิสาขบูชา อย่างลึกซึ้งลงไปในสาระธรรมทั้ง ๓ กาล ทั้งในกาลประสูติ กาลตรัสรู้ และกาลปรินิพพาน ที่เน้นย้ำความหมายของธรรมที่แสดงถึง การประกาศเป็นอิสรภาพแห่งธรรมของมนุษย์ ที่ได้ฐานะเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า อันอุบัติเกิดขึ้นในวันดังกล่าว

การตระหนักรู้ในสัจธรรม.. ที่นำไปสู่สันติและความสุขของมนุษยชาติ ที่เกิดขึ้นด้วย การพึ่งตน-พึ่งธรรม มิใช่มีอย่างอื่นเป็นที่พึ่ง.. ไม่ใช่เกิดจากการดลบันดาลจากอำนาจภายนอก แต่เกิดขึ้นจากการฝึกฝนตนเองให้ถูกต้องตามธรรมวิธีจนเกิด ปัญญาชอบ ที่สามารถกำหนดชะตากรรมของตนเองได้ด้วย ปัญญา จึงเกิดขึ้นจากการบรรยายธรรมในวันนี้

..เพื่อแสดงให้เห็นถึงการบรรลุอิสรภาพด้วยปัญญาอันชอบ.. ที่เกิดจากการฝึกฝนตนเองของมนุษย์ ที่ปัญญากับความเป็นจริงในธรรมชาติ บรรจบกันเป็นหนึ่งเดียวกันได้อย่างน่าอัศจรรย์ยิ่ง.. ในศักยภาพของมนุษย์ที่ฝึกฝนตนเองดีแล้ว.. ที่ทุกคนควรศึกษาปฏิบัติตาม!!.

เจริญพร

[email protected]