“บ้านมั่นคงเมือง: ถอดบทเรียน จุดประกายอนาคตการพัฒนาชุมชนที่ยั่งยืน”

การสัมมนาถอดบทเรียนโครงการบ้านมั่นคงเมือง

วันที่ 24-25 มกราคม 2568 การสัมมนาถอดบทเรียนโครงการบ้านมั่นคงเมืองได้ถูกจัดขึ้น โดย สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน(องค์การมหาชน) หรือ พอช. นำโดยนางสาวเฉลิมศรี ระดากูล รองผู้อำนวยการ พอช. ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อรวบรวมประสบการณ์และแนวทางการพัฒนาโครงการบ้านมั่นคงเมือง เพื่อวางรากฐานให้กับการพัฒนาชุมชนที่ยั่งยืนในอนาคต มีผู้เข้าร่วมจากแกนนำชุมชนบ้านมั่นคงเมืองจากทุกภูมิภาค จำนวน 76 คน ณ สหกรณ์เคหสถานบ้านมั่นคงเขาน้อยพัทยา จำกัด ตำบลหนองปรือ อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี และโรงแรมการ์เด้น ซีวิว รีสอร์ท ตำบลนาเกลือ อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี

แลกเปลี่ยนเรียนรู้บ้านมั่นคงเขาน้อยพัทยา

เขาน้อยพัทยา: เรียนรู้จากพื้นที่จริง

ผู้เข้าร่วมได้เดินทางไปเยี่ยมชมพื้นที่โครงการบ้านมั่นคง ณ สหกรณ์เคหสถานบ้านมั่นคงเขาน้อยพัทยา จำกัด ซึ่งเป็นชุมชนต้นแบบของโครงการบ้านมั่นคง ผู้เข้าร่วมได้เรียนรู้เกี่ยวกับ:

  • ความเป็นมาและบริบทพื้นที่: การพัฒนาที่เริ่มต้นจากชุมชนแออัดสู่การสร้างบ้านมั่นคงที่เป็นศูนย์รวมของความร่วมมือ
  • กระบวนการพัฒนาที่ผ่านมากิจกรรมต่างๆ: เช่น ระบบการออมทรัพย์ การจัดตั้งสหกรณ์ และการอำนวยสินเชื่อ รวมถึงเกณฑ์การอยู่ร่วมกันของสมาชิกในชุมชน
  • การพัฒนาคุณภาพชีวิต: การสร้างบ้านที่เป็นมากกว่าที่อยู่อาศัย แต่ยังเป็นพื้นที่ที่สร้างสวัสดิการและโอกาสในการพัฒนาคุณภาพชีวิต
  • รูปธรรมความสำเร็จ: เทคนิคการพัฒนาชุมชนและการแก้ไขปัญหาอย่างสร้างสรรค์

โครงการบ้านมั่นคงเขาน้อยพัทยา

บ้านมั่นคงเขาน้อยพัทยา  บ้านที่มีความหมายมากกว่าคำว่า “บ้าน”

วาศินี กาญจนกุล  ผู้นำบ้านมั่นคงเขาน้อยพัทยา เล่าให้ฟังว่า   ‘บ้านมั่นคงเขาน้อย’  บ้านในฝันของเหล่าคนจนในเมืองพัทยา  เป็นบ้านที่มีความหมายและมีความลึกซึ้งมากกว่าคำว่า “บ้าน” ทั่วไป  เพราะบ้านมั่นคงไม่ใช่มีเงินแล้วจะหิ้วกระเป๋าเข้าไปอยู่ได้เลยเหมือนกับบ้านจัดสรรทั่วไป  แต่เป็นบ้านที่เกิดจากความหวัง  ความตั้งใจของคนจนที่อยากจะมีบ้านเป็นของตัวเอง  จึงได้รวมตัวกันจัดทำโครงการขึ้นมา  ช่วยกันระดมทุนออมทรัพย์เพื่อสมทบเงินซื้อที่ดินและสร้างบ้าน  ช่วยกันบริหารจัดการทั้งที่ไม่เคยมีความรู้มาก่อน ฯลฯ   นอกจากนี้พวกเราายังรวบรวมเงิน  สร้างบ้านให้แก่คนที่ยากลำบากกว่าที่กำลังเดือดร้อนรวมทั้งหมด 14 หลัง  รวมเป็นเงินกว่า 1,450,000 บาท

โครงการบ้านมั่นคงเขาน้อยพัทยา

บ้านมั่นคงเมือง: สรุปบทเรียนและทิศทางอนาคต

นางสาวเฉลิมศรี ระดากูล รองผู้อำนวยการ พอช.  กล่าวถึง  ความสำคัญของการถอดบทเรียนในครั้งนี้ไม่ได้เป็นเพียงการแลกเปลี่ยนความรู้ แต่ยังเป็นโอกาสสำคัญในการสร้างแนวทางที่ชัดเจนสำหรับการพัฒนาชุมชนบ้านมั่นคงในอนาคต การเรียนรู้จากประสบการณ์จริงของชุมชนเขาน้อยพัทยา ทำให้เห็นถึงพลังของความร่วมมือและการจัดการอย่างเป็นระบบ ที่สามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืนในชีวิตของผู้คน

นางสาวเฉลิมศรี ระดากูล

ในการสัมมนาการถอดบทเรียนนั้น กลุ่มผู้เข้าร่วมได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นและนำเสนอผลลัพธ์ที่ได้จากกระบวนการถอดบทเรียน นำไปกำหนดทิศทางการพัฒนาในอนาคต วางแผนพัฒนาคนและทีมงานในระดับพื้นที่ พร้อมทั้งชี้แนะแนวทางสำหรับการยกระดับโครงการบ้านมั่นคงในมิติต่างๆ ให้เกิดความยั่งยืนมากยิ่งขึ้น นางสาวเฉลิมศรี กล่าวในตอนท้าย

นำเสนอการถอดบทเรียนบ้านมั่นคงเมือง

9ฐานกระบวนการพัฒนาโครงการบ้านมั่นคงเมือง

 ผู้เข้าร่วมได้ถอดบทเรียนผ่านฐานการเรียนรู้ 9 ฐานประเด็นการแลกเปลี่ยน/ถอดความรู้โครงการบ้านมั่นคงเมือง     ซึ่งเป็นกระบวนการที่ออกแบบมาเพื่อวิเคราะห์และพัฒนาแนวทางการดำเนินโครงการบ้านมั่นคงให้มีประสิทธิภาพ  ได้แก่  1.การชี้แจงสร้างความเข้าใจ เมื่อไปเปิดเวทีทำความเข้าใจ มีเรื่องอะไรบ้างที่เราต้องคุย ต้องบอก ทำความเข้าใจกับเขา เช่น  แนะนำตัวว่าเป็นใครมาจากไหน ทั้งขบวน/เจ้าหน้าที่แนะนำองค์กร พอช. เป้าหมาย/แนวทางสำคัญ  หัวใจสำคัญของบ้านมั่นคง รูปแบบการพัฒนาโครงการบ้านมั่นคง กลุ่มเป้าหมาย/ใครบ้างที่จะเข้าร่วมบ้านมั่นคงได้  แนวทางการทำงานที่สมาชิกมีส่วนร่วม กระบวนการทำงาน  แหล่งงบประมาณทำบ้านมั่นคง รูปธรรมตัวอย่าง 2.สำรวจข้อมูล ความหมาย/ความสำคัญของการสำรวจข้อมูล/ทำไมต้องสำรวจข้อมูลทั้งเมือง หลักการสำคัญของการสำรวจข้อมูล  เป้าหมายของการสำรวจข้อมูล แนวทางในการสำรวจข้อมูล การสำรวจข้อมูลเกี่ยวข้องกับใครบ้าง ต้องสำรวจอะไรบ้าง เครื่องมือการสำรวจข้อมูล กระบวนการสำรวจข้อมูล  การวิเคราะห์/สังเคราะห์ข้อมูล ผลจากการสำรวจข้อมูลนำไปสู่อะไร/การใช้ประโยชน์จากขัอมูล ข้อมูลคือเครื่องมือ 3.การพิจารณาสิทธิ์  ความหมายของการพิจารณาสิทธิ์ ความสำคัญ/หัวใจ/ทำไมต้องพิจารณาสิทธิ์ กระบวนการ/ขั้นตอน/กลไกการพิจารณาสิทธิ์ (ต้องทำอย่างไรและมีใครเข้าร่วมบ้าง) เกณฑ์การพิจารณาสิทธิ์ เอกสาร หลักฐานที่ต้องมี (รูปแบบ มาตรฐาน) 

กระบวนการถอดบทเรียนบ้านมั่นคงเมือง

4.จัดตั้งกลุ่มออมทรัพย์ ความหมาย/ความสำคัญของการออมทรัพย์ หลักคิดการจัดตั้งกลุ่มออมทรัพย์ วิธีการ/กระบวนการ กลุ่มย่อย/การบริหารจัดการกลุ่ม ยกระดับกลุ่มองค์กร(สหกรณ์) ระเบียบ ข้อตกลง 5.การจัดตั้งคณะกรรมการเมือง ความหมาย/ความสำคัญของคณะกรรมการเมือง องค์ประกอบของคณะกรรมการเมืองบทบาทของคณะกรรมการเมือง การเชื่อมโยง บูรณาการ เรื่องเล่าประสบการณ์ การทำงานจากคนในพื้นที่ 6.ทำผังชุมชน/การออกแบบบ้านช่างชุมชน  วิเคราะห์ข้อมูลชุมชน จากมิติเชิงกายภาพ/สถานที่สำคัญ/วิถีชีวิตของคน/วิถีวัฒนธรรม/แหล่งรายได้/อาชีพ/คุณภาพชีวิต จำนวนคนอยู่อาศัยในครอบครัว/ชุมชน  การบริหารจัดการพื้นที่/การจัดความสัมพันธ์ภายในชุมชน หลักการออกแบบเชิงวิชาการ ทฤษฎีการออกแบบ กฎหมาย ผังเมืองรวม ที่เกี่ยวข้อง ผังการเปลี่ยนแปลง บทบาทและความสำคัญช่างชุมชน บทเรียนของช่างชุมชนในการออกแบบบ้าน

กระบวนการถอดบทเรียนบ้านมั่นคงเมือง 

7.หลักประกันความมั่นคงที่ดิน/จัดทำสัญญาเช่าที่ดิน ปัญหาของเราคืออะไร / เรามีปัญหาในเรื่องนี้หรือไม่ อย่างไร  หลักประกันความมั่นคงที่ดินคืออะไร  ขอใช้ ขอเช่า ขออนุญาต (ที่ดินแต่ละประเภท) ประเภทที่ดิน/พื้นที่ การจัดทำสัญญาเช่าเป็นอย่างไร  ทำไมต้องทำเรื่องนี้ มันสำคัญกับเราอย่างไร ถ้าไม่ทำเรื่องนี้จะส่งผลเสียกับเราอย่างไร  ถ้าเราต้องทำเรื่องนี้เราจะเริ่มจากอะไร ทำอย่างไร มีใครเกี่ยวข้องบ้าง (คน กระบวนการ วิธีการ เครื่องมือ)  8.เข้าสู่กระบวนการพัฒนาชุมชน  การบริหารงานก่อสร้าง/บริหารจัดการเงิน (เอกสารรายงานที่เกี่ยวข้อง) แบบก่อสร้าง การขออนุญาตก่อสร้าง สัญญาจ้าง กระบวนการจัดหาผู้รับจ้าง แผนปฏิบัติการทำงานก่อสร้าง บทบาทและความสำคัญของช่างชุมชน กลไกการแก้ไขปัญหา ระบบการทำงานหน้างาน 9.อำนวยสินเชื่อ  วิเคราะห์ ความสามารถทางการเงิน แผนการออมของสมาชิก การจัดการการเงินกระบวนการวิเคราะห์รายครัวเรือน/องค์กร การชำระคืน การคิดอัตรดอกเบี้ย หลักค้ำประกัน การค้ำประกันระหว่าง สมาชิก-กลุ่ม/องค์กร-พอช.

หลังจากการถอดบทเรียนโครงการบ้านมั่นคงเมืองในครั้งนี้ พอช.จะนำข้อสรุปที่ได้จากการสัมมนาฯ ไปจัดทำเป็นชุดองค์ความรู้เผยแพร่ในช่องทางการสื่อสารในรูปแบบต่างๆ อาทิ เอกสารเผยแพร่ สื่อสาธารณะ สื่อออนไลน์ ฯลฯ

โครงการบ้านมั่นคงไม่ได้เป็นเพียงโครงการพัฒนาที่อยู่อาศัย แต่คือสัญลักษณ์ของความมุ่งมั่นที่จะสร้าง “บ้าน ที่มากกว่าคำว่าบ้าน”  ให้กับชุมชนผู้มีรายได้น้อยทั่วประเทศ

ผู้เข้าร่วมกระบวนการถอดบทเรียนบ้านมั่นคงเขาน้อยพัทยา

เพิ่มเพื่อน

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

เครือข่ายสวัสดิการชุมชน 5 ภาค รวมพลังทุกภาคส่วน เดินหน้าสร้างชุมชนเข้มแข็ง มุ่งสู่ความยั่งยืน

การเสริมสร้างบทบาทขององค์กรชุมชนให้มีพลังในการขับเคลื่อนพัฒนาชุมชน ต้องอาศัยความร่วมมือจากหลายฝ่าย ทั้งภาครัฐ ภาคประชาสังคม และองค์กรชุมชน

"ปลูก เปลี่ยน เมือง" : เปลี่ยนพื้นที่ว่างให้เป็นสวนผัก เปลี่ยนชีวิตให้มั่นคงและยั่งยืน เมื่อการปลูกผัก…ไม่ใช่แค่เรื่องของอาหาร แต่เป็นก้าวสำคัญในการสร้างชีวิต ความมั่นคง และเศรษฐกิจของชุมชน

สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) หรือ พอช. ได้จัดเวทีสัมมนา "ปลูก เปลี่ยน เมือง" เพื่อแนวทางการขับเคลื่อนการพัฒนาศักยภาพในการพัฒนาคุณภาพชีวิต

“หัวใจคน หัวใจช้าง เสียงก้องจากป่า... เรื่องราวการอยู่ร่วมกันของคนกับช้างป่าแห่งทุ่งพระยา”

กลางผืนป่ากว้างใหญ่แห่งภาคตะวันออกของไทย ที่ซึ่งความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติยังคงดำรงอยู่ ผืนป่าที่ทอดยาวครอบคลุมหลายจังหวัดคือแหล่งอาศัยของสัตว์ป่านานาชนิด

บ้านมั่นคงเขาน้อยพัทยา: แรงบันดาลใจแห่งการเปลี่ยนแปลงและความหวังของคนจนเมือง

ในมุมที่เงียบสงบของเมืองพัทยา อันเป็นเมืองแห่งการท่องเที่ยวและธุรกิจที่รุ่งเรือง ยังมีเรื่องราวของผู้คนที่ต่อสู้เพื่อสร้างชีวิตและความมั่นคงในที่อยู่อาศัยของตนเอง โครงการ "บ้านมั่นคงเขาน้อยพัทยา"

บ้านเปลี่ยนป่า: “น้ำไผ่”ต้นแบบบ้านมั่นคงชนบท สร้างชุมชนแห่งความสุข ด้วยพลังความร่วมมือของชุมชน

วันที่ 13-15 มกราคม 2568 สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (พอช.) ร่วมกับชุมชนตำบลน้ำไผ่ อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ จัดเวที "ถอดบทเรียนบ้านมั่นคงชนบทตำบลน้ำไผ่

ซีพี ออลล์ หารือ พอช. ขับเคลื่อน 4 project ใหญ่ เสริมศักยภาพความเข้มแข็งของชุมชนไทย

สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) หรือ พอช. หารือ บริษัท ซีพี ออลล์ จำกัด (มหาชน) ในการประชุมหารือความร่วมมือครั้งสำคัญ โดยมี ดร.กอบศักดิ์ ภูตระกูล ประธานกรรมการสถาบัน เป็นประธานการประชุม พร้อมด้วย นายกฤษดา สมประสงค์ ผู้อำนวยการ พอช. และ คุณชลิกา แสงอุดมเลิศ ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการ และคณะอนุกรรมการพัฒนาความยั่งยืน ซีพี ออลล์ ณ ห้องประชุมชั้น3 Joy of Life (สีลม ซอย 3)