เมื่อมะกัน-อังกฤษ-ออสซี่ เสริมกำลัง แถวบ้านเราก็เริ่มกังวล

ตลอดจน ASEAN Declaration on the  Zone of Peace, Freedom and Neutrality (ZOPFAN)

ในคำแถลงการณ์ของรัฐบาลมาเลเซียนี้ยังขอให้ทุกประเทศที่เกี่ยวข้อง เห็นความสำคัญของความโปร่งใสและการสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจซึ่งกันและกัน

อีกทั้งขอให้ละเว้นการยั่วยุที่อาจจะนำไปสู่การแข่งขันสร้างแสนยานุภาพทางอาวุธ ที่จะกระทบต่อสันติภาพและความมั่นคงของภูมิภาคนี้

อินโดนีเซียก็แสดงจุดยืนในทำนองเดียวกัน เพราะหวั่นว่าการที่ AUKUS (Australia, UK, the US)  มาตั้งกองกำลังเรือดำน้ำนิวเคลียร์ในย่านนี้ จะทำให้เกิดบรรยากาศของการเผชิญหน้าระหว่างตะวันตกกับจีนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

เพราะหนีไม่พ้นว่าจะต้องมีการตั้งคำถามว่า แผนสร้างทัพเรือดำน้ำพลังนิวเคลียร์จะทำให้สหรัฐฯ และพันธมิตรผลักดันให้ใกล้ก่อเกิดสงครามกับจีนหรือไม่

เพราะฉับพลันนั้น ปักกิ่งก็มีปฏิกิริยาค่อนข้างจะแรงต่อแผนนี้

จีนมองว่านี่เป็นอีกความพยายามหนึ่งของวอชิงตันที่จะ  “กดดัน ปิดล้อม และกดทับ” จีน

จีนบอกว่านี่เป็นการ "มุ่งสู่เส้นทางอันตราย" โดยที่ "ไม่คำนึงถึงความกังวลของประชาคมโลก" และ "เสี่ยงนำไปสู่การแข่งขันด้านอาวุธ และการแพร่ขยายอาวุธนิวเคลียร์ครั้งใหม่"

ต้องไม่ลืมว่าจีนซึ่งมีกองทัพบกและกองทัพเรือใหญ่ที่สุดในโลก แต่ก็รู้สึกว่ากำลังถูกสหรัฐฯ ปิดล้อมด้วย “นาโตเวอร์ชันเอเชีย” ของสหรัฐฯ

จุดยืนของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ในเรื่องนี้หนักแน่นมั่นคง

จีนเพิ่งประกาศเพิ่มงบประมาณกลาโหมปีใหม่อีก  7.2% และตอกย้ำถึงความสำคัญที่จะทำให้นโยบายความมั่นคงของชาติเป็นวาระที่มีความสำคัญระดับต้นๆ นับจากนี้เป็นต้นไป

ยิ่งเมื่อสี จิ้นผิง ได้นั่งเก้าอี้หมายเลขหนึ่งของจีนต่ออีก  5 ปี ก็ยิ่งต้องแสดงถึงความแข็งแกร่งทางทหารที่จะปกปักรักษาผลประโยชน์ของจีนในทุกๆ ด้าน

แต่น้ำเสียงจากผู้นำสหรัฐฯ อังกฤษ และออสเตรเลียดูเหมือนจะไม่สนใจเสียงคัดค้านจากปักกิ่ง

นายกรัฐมนตรีริชี ซูแน็ก ของสหราชอาณาจักร เน้นถึงภัยที่ประเทศต้องเผชิญในทศวรรษหน้า

จึงจำเป็นต้องเร่งเตรียมพร้อมรับมือความท้าทายด้านความมั่นคง ที่เขาอ้างว่ากำลังถูกยกระดับขึ้นทุกขณะ

นักวิเคราะห์ตะวันตกเคยประเมินว่า ถ้าจีนเปิดเสรีทางเศรษฐกิจมากขึ้นก็จะนำไปสู่การเปิดกว้างทางสังคมและเสรีภาพทางการเมืองด้วย

นั่นอาจจะนำไปสู่การทำให้จีนลดท่าทีที่จะเผชิญหน้ากับตะวันตก...และอาจจะยอมให้ความร่วมมือกับประเทศอื่น ๆ ในประชาคมโลกมากขึ้น

แต่สิ่งที่เกิดขึ้นไม่ได้เป็นเช่นนั้น

จีนต้องการจะขยายเศรษฐกิจไปพร้อมๆ กับความมั่นคง  และจะไม่ยอมให้ตะวันตกกดดันและข่มขู่ให้ต้องทำตามกฎเกณฑ์กติกาของตะวันตก

ดังนั้น จีนจึงสร้างกองทัพและเสริมศักยภาพทางด้านความมั่นคงอย่างต่อเนื่อง

ถึงขั้นที่หาญกล้าท้าทายกองทัพของตะวันตก

เพราะจีนเห็นแล้วว่าสหรัฐฯ ต้องการจะเล่นเรื่องไต้หวันอย่างไม่ลดละ จีนจึงไม่อาจจะยอมให้สหรัฐฯ ส่งอาวุธมาให้ไต้หวันเพื่อเสริมสร้างอำนาจต่อรองทางทหารกับตน

เป็น “เส้นแดง” ที่ผู้นำจีนขีดไว้ให้สหรัฐฯ อย่างชัดเจน

จีนมีความระแวงสหรัฐฯ ตลอดเวลาว่าได้พยายามสร้างเครือข่ายฐานทัพของตนในประเทศเพื่อนบ้านของจีน จนเป็นที่ประจักษ์ต่อปักกิ่งว่านี่คือ “แผนปิดล้อม" (containment) จีน

เพราะสหรัฐฯ ได้สร้างและเข้าไปใช้สิ่งอำนวยความสะดวกทางทหารของพันธมิตรใกล้จีน เช่น ญี่ปุ่น เกาหลีใต้  และฟิลิปปินส์อย่างโจ๋งครึ่ม

การเปิดเกม AUKUS รอบนี้จึงสร้างความหวาดระแวงของจีนต่อตะวันตกเพิ่มขึ้นจากความระหองระแหงในประเด็นร้อนๆ ระหว่างปักกิ่งกับวอชิงตันอื่นๆ ที่มีอยู่แล้ว เช่น กรณีไต้หวัน

สี จิ้นผิง ย้ำหลังจากได้รับไฟเขียวจากสภาประชาชนแห่งชาติให้เป็นผู้นำต่ออีกสมัยว่า จีนจะพยายาม “รวมชาติ”  กับไต้หวันอย่างสันติ

แต่ก็ยืนยันว่าหากมีความจำเป็น โดยเฉพาะถ้ามีการยุแหย่ให้กลุ่มคนในไต้หวันประกาศแยกตัวออกจากจีน ก็พร้อมจะใช้กำลังเข้ายึดไต้หวันเช่นกัน

สหรัฐฯ ก็ยังยืนกรานว่า จะต้องปกป้องไต้หวันตามพันธกิจทั้งด้านกฎหมายและความผูกพันด้านการเมือง

ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ย้ำว่าสหรัฐฯ จะปกปักรักษาไต้หวันไม่ให้ถูกรุกราน แม้ว่าตามถ้อยแถลงทางการที่ผ่านมาจะไม่ได้ระบุว่า สหรัฐฯ จะต้องส่งทหารมาช่วยไต้หวันรบทหารจีนจากแผ่นดินใหญ่หากเกิดสงคราม

อีกจุดหนึ่งที่พร้อมจะปะทุระหว่างจีนกับสหรัฐฯ คือทะเลจีนใต้ ระยะหลังนี้จีนก็ยังเดินหน้าใช้กองทัพเรือเข้าอ้างกรรมสิทธิ์ในหลายพื้นที่ของทะเลจีนใต้ แม้จะถูกกล่าวหาว่าเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ

อีกเรื่องหนึ่งที่เป็นประเด็นขัดแย้งระหว่างสองยักษ์คือเรื่องเทคโนโลยี อเมริกาและตะวันตกอ้างว่าจีนแอบเก็บข้อมูลส่วนบุคคล และขโมยทรัพย์สินทางปัญญาเพื่อสร้างความได้เปรียบเชิงพาณิชย์

แม้แต่เรื่องฮ่องกงก็ยังเป็นหัวข้อที่ตะวันตกคอยใช้สกัดจีนอยู่เป็นประจำ

อเมริกากล่าวหาว่าปักกิ่งเข้าไปครอบงำฮ่องกงหนักขึ้นทุกที และได้ปราบปรามกลุ่มผู้เห็นต่างอย่างต่อเนื่อง

ถ้าฟังถ้อยแถลงของสี จิ้นผิง อย่างต่อเนื่องมาตลอด จะเห็นถึงความเด็ดเดี่ยวที่ต้องการจะพัฒนาด้านการทหารอย่างไม่ลดละ

กองทัพจีนทุ่มเทการพัฒนาด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมอย่างคึกคัก

จีนสามารถสร้างขีปนาวุธความเร็วเหนือเสียง "ตงเฟิง"  ที่สามารถติดตั้งหัวรบนิวเคลียร์และระเบิดอานุภาพสูงได้แล้ว

และยังพัฒนาโครงการขีปนาวุธข้ามทวีปอย่างเร่งรีบ โดยมีเป้าหมายเพิ่มจำนวนหัวรบนิวเคลียร์ให้ได้ 3 เท่าจากปัจจุบัน

และเงินงบประมาณก็ไม่เป็นอุปสรรคสำหรับรัฐบาลจีน ที่มีความสามารถในการสร้างรายได้อย่างชัดเจน

แน่นอนว่าถ้าเลือกได้จีนก็จะพยายามไม่ทำสงคราม เพราะจะมีผลกระทบต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจและเป้าหมายหลักๆ อย่างอื่น

แต่การที่ออกมาสำทับว่าพร้อมรบนั้น ก็เป็นการใช้ยุทธศาสตร์วาทกรรมเพื่อป้องกันการทำสงคราม

ดังนั้นจะเห็นจีนใช้การทูต การเมือง และเศรษฐกิจเพื่อสลัดแรงกดดันจากตะวันตก

ขณะเดียวกันก็ใช้การทูตและการเมืองเพื่อกดดันให้ตะวันตกได้ถอยห่างออกจากการ “แทรกแซงกิจการภายในของจีน”

โดยหวังว่าจะไม่ต้องใช้กำลังเข้าประหัตประหารกัน เพราะจีนรู้ว่าการเปิดศึกไม่ยาก แต่การระงับสงครามนั้นยากกว่าหลายเท่านัก

เห็นได้จากกรณีสงครามยูเครนเป็นตัวอย่างชัดแจ้งในวันนี้.