ถ้าพุ่งความสนใจ สถานการณ์ล่าสุดดูเหมือนว่ารัฐบาลไบเดนขัดแย้งเนทันยาฮู แต่หากมองภาพใหญ่จะพบว่านับวันพื้นที่ปาเลสไตน์ลดน้อยลงทุกที และกำลังจะเป็นเช่นนี้อีกที่กาซา
สถานการณ์สงครามฮามาส-อิสราเอลกำลังพุ่งความสนใจที่เมือง Rafah ทางตอนใต้สุดติดประเทศอียิปต์ คาดว่าพวกฮามาสใช้เป็นที่หลบซ่อนสุดท้าย รัฐบาลไบเดนร้องขออิสราเอลไม่ให้บุกเข้าเขตดังกล่าว เกิดคำถามว่ารัฐบาลสหรัฐขัดแย้งกับอิสราเอลมากแค่ไหน บทความนี้ชวนให้ไม่ลืมมองภาพใหญ่แม้ต้องเกาะติดสถานการณ์เฉพาะหน้า
ภาพ: ผลของสงครามฮามาส-อิสราเอล
เครดิตภาพ: https://www.facebook.com/FreepalestineThailand/videos/1493739781466337
นโยบายกวาดล้างฮามาส:
ตั้งแต่เริ่มสงครามฮามาส-อิสราเอล รัฐบาลเนทันยาฮูประกาศชัดว่าจะกวาดล้างพวกฮามาสจนหมดสิ้น แม้เผชิญแรงกดดันจากนานาชาติรอบด้าน อิสราเอลเสียหายจากสงครามไม่น้อย แต่เนทันยาฮูยืนยันรบต่อ ตอกย้ำจุดยืนเดิมซ้ำแล้วซ้ำอีก คิดเข้าควบคุมฉนวนกาซาแบบไม่มีกำหนด บางช่วงถึงกับปฏิเสธข้อเสนอหยุดยิงของฮามาส แลกกับการปล่อยตัวประกัน ชี้ว่าอิสราเอลกำลังเป็นฝ่ายได้เปรียบ จะขอรบต่อจนกว่าจะชนะเบ็ดเสร็จ
ในอีกด้าน เมื่อยอดผู้บาดเจ็บเสียชีวิตเพิ่มขึ้น นานาชาติรุมประณาม เรียกร้องให้หยุดยิง รัฐบาลไบเดนจากที่สนับสนุนเต็มตัวเริ่มออกโรงเตือนอิสราเอลขอให้ลดความสูญเสียของพลเรือน โจมตีเฉพาะเป้าหมายเหมาะสม ดังปรากฏในสื่อว่าตึกเป็นหลังพังราบกับพื้น หลายพื้นที่กลายเป็นซากปรักหักพัง
ต้นปี 2024 สหประชาชาติรายงาน เมืองกาซากำลังถูกทำลายเป็นซากปรักหักพัง ตึกรามบ้านช่อง สาธารณูปโภคจำนวนมากถูกทำลาย มีข้อมูลว่าหลังทำสงคราม 3 เดือน ตึกรามบ้านช่อง 70% ถูกทำลาย กลายเป็นเมืองที่คนอยู่ไม่ได้ ชาวกาซาส่วนใหญ่ไม่ได้อยู่อาศัยในบ้านอีกแล้ว ในขณะที่สงครามยังดำเนินต่อไป
มองภาพระยะยาว ถามว่าในอนาคตใครจะช่วยสร้างตึกรามบ้านช่องให้พวกเขา ในเมื่อตอนนี้กลายเป็นคนยากจน ระบบเศรษฐกิจพังพินาศ นี่คือผลพวงของสงคราม การรบแบบอิสราเอลที่ทำลายราบทุกสิ่ง
และต้องไม่ลืมว่าอาวุธที่ทำให้ตึกพังราบส่วนใหญ่คืออาวุธ MADE IN USA รองมาคืออาวุธจากพวกนาโตยุโรป รัฐบาลสหรัฐกับพวกสามารถจำกัดชนิดอาวุธให้กองทัพอิสราเอลมีแต่อาวุธที่เน้นตั้งรับ แต่ที่มอบให้คือระเบิดนำวิถีทันสมัย (smart bomb) ทำลายตึกได้เป็นหลังอย่างแม่นยำ เรื่องสำคัญที่รัฐบาลสหรัฐกับพวกทำได้แต่ไม่ทำ
มีนาคม 2024 Akshaya Kumar จาก Human Rights Watch กล่าวว่า ในขณะที่ฝ่ายประชาธิปไตยเน้นย้ำมนุษยธรรม อีกด้านกลับส่งมอบอาวุธแก่อิสราเอลต่อเนื่อง ยอดขายอาวุธเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว พฤติกรรมเช่นนี้หมายความว่าอย่างไรกันแน่
กระแสล้มรัฐบาลเนทันยาฮู:
มีนาคม 2024 เนทันยาฮู นายกฯ อิสราเอลกล่าวโต้ประธานาธิบดีไบเดน หลังผู้นำสหรัฐเตือนว่านโยบายเนทันยาฮูกำลังทำร้ายอิสราเอล ด้านผู้นำอิสราเอลย้ำ การกวาดล้างฮามาสในตอนนี้ทำตามความต้องการของคนในชาติ ประชาชนส่วนใหญ่ต้องการเช่นนี้
ผู้นำอิสราเอลกล่าวถูกต้องว่าคนอิสราเอลส่วนใหญ่เห็นด้วยกับการกวาดล้างฮามาส นโยบายเข้ายึดพื้นที่ปาเลสไตน์ตรงตามความต้องการคนส่วนใหญ่เช่นกัน และเป็นเช่นนี้มาเนิ่นนาน รัฐบาลอิสราเอลชุดนี้และชุดก่อนหน้านี้มาจากการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตย เป็นตัวแทนเสียงข้างมาก ในนามประชาธิปไตยเนทันยาฮูมีความชอบธรรมเดินหน้าทำสงครามต่อไป
หลักการของเนทันยาฮูคือ ไม่ว่านานาชาติจะชอบหรือไม่ ตนกำลังทำตามความต้องการของประชาชนส่วนใหญ่ตามหลักประชาธิปไตย ที่น่าตกตะลึงคือมีกระแสข่าวรัฐบาลไบเดนคิดล้มล้างรัฐบาลอิสราเอล หลังฝ่ายข่าวกรองสหรัฐระบุว่าอำนาจเนทันยาฮูไม่มั่นคง ตามข่าวช่วงนี้ประชาชนจำนวนมากประท้วงรัฐบาล หวังล้มเนทันยาฮูได้รัฐบาลใหม่ที่ไม่สุดโต่ง ด้านทางการอิสราเอลย้ำว่าตนเป็นประเทศอธิปไตย ไม่อยู่ใต้อำนาจใคร หวังว่าสหรัฐไม่ล้มล้างรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง
ยังเร็วเกินไปที่จะสรุปว่าไบเดนคิดล้มล้างเนทันยาฮู แต่ภาพข่าวที่ไบเดนถอยห่างจากอิสราเอลนั้นชัดเจน โยงการสนับสนุนกองทัพเข้ากับการปกป้องพลเรือนกาซา โยนบาปความไร้มนุษยธรรมให้แก่รัฐบาลอิสราเอลฝ่ายเดียว การเปลี่ยนนโยบายกวาดล้างฮามาสกับกระแสข่าวถอยห่างจากอิสราเอลนำสู่คำถาม ไบเดนยังสนับสนุนเนทันยาฮูมากแค่ไหน มีผู้วิเคราะห์ตีความหลากหลาย
นโยบายสร้างรัฐปาเลสไตน์:
ที่กล่าวมาข้างต้นเป็นการวิเคราะห์ในกรอบเวลาสั้นๆ อัปเดตสถานการณ์ล่าสุด แต่อาจเบี่ยงเบนความเข้าใจที่เป็นแก่นแท้ ข้อสำคัญที่สุดนี้ต้องวิเคราะห์จากนโยบายทวิรัฐ (Two-State Solution) ที่กินเวลายาวนานไม่ต่ำกว่า 3 ทศวรรษ โดยอ้างอิงข้อตกลงสันติภาพออสโล (Oslo Peace Accords) เมื่อปี 1993 สาระสำคัญคือ ปาเลสไตน์รับรองสถานะความเป็นประเทศของอิสราเอล พร้อมกับที่อิสราเอลรับรองสถานะขององค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ (PLO) ว่าเป็นตัวแทนปาเลสไตน์ (แต่ยังไม่ได้รับรองรัฐปาเลสไตน์) อิสราเอลต้องทยอยมอบอำนาจการดูแลพื้นที่คืนแก่ PLO (ปัจจุบันคือ PA) ท้ายที่สุดจะเกิดรัฐปาเลสไตน์มีเยรูซาเล็มตะวันออกเป็นเมืองหลวง
3 ทศวรรษที่นานาชาติประณามทุกปีคือ อิสราเอลไม่รักษาสัญญา ยังคงรื้อถอนบ้านเรือน เผาทำลายต้นไม้ ก่อสร้างที่อยู่อาศัยใหม่เพิ่มมากขึ้น โดยอ้างก่อการร้ายจากปาเลสไตน์ ชี้ว่ารัฐบาลปาเลสไตน์ (PA) ไม่สามารถควบคุมความสงบ อิสราเอลจึงต้องลงมือด้วยตัวเอง เป็นเรื่องความมั่นคงที่ยอมไม่ได้ บางคนจึงสงสัยว่าอิสราเอลต้องสันติภาพจริงหรือไม่ พยายามถ่วงเวลาเพื่อผนวกเวสต์แบงก์กับฉนวนกาซาใช่ไหม
ความจริงเรื่องนี้แสนจะยาวนาน บ่งชี้ว่าพวกรัฐบาลตะวันตกได้แต่ประณาม
มกราคม 2024 เบนจามิน เนทันยาฮู นายกรัฐมนตรีพูดชัดเจนว่าอิสราเอลจำต้องควบคุมเขตเวสต์แบงก์กับฉนวนกาซาเพื่อความมั่นคงปลอดภัย ไม่ปล่อยให้เกิดรัฐปาเลสไตน์แม้รัฐบาลสหรัฐไม่เห็นด้วย คนอิสราเอลส่วนใหญ่ต้องการเช่นนี้
นายกฯ เนทันยาฮูยืนยันล้มแนวทางทวิรัฐ (Two-State Solution) ด้วยเหตุผลว่าถ้ามีประเทศปาเลสไตน์ย่อมต้องมีกองทัพของพวกเขา เป็นภัยคุกคามร้ายแรง รัฐบาลมีหน้าที่ปกป้องพลเรือน ตนไม่ได้ทำผิดอะไร กองทัพอิสราเอลจึงต้องเข้าควบคุมปาเลสไตน์ ไม่สนใจแรงกดดันจากนานาชาติ ข้อตกลงใดๆ ในอนาคตจะต้องตั้งบนเงื่อนไขเช่นนี้
ในที่สุดรัฐบาลเนทันยาฮูชุดนี้ที่มีพวกไซออนิสต์เข้มข้นจำนวนมากประกาศชัดไม่เอาแนวทางทวิรัฐ อิสราเอลจะควบคุมพื้นที่ปาเลสไตน์ทั้งหมด รวมถึงการไล่รื้อด้วย เช่นนี้แล้วฝ่ายปลดปล่อยปาเลสไตน์อย่างพวกฮามาสจำต้องสู้สุดตัว
พื้นที่ปาเลสไตน์เหลือน้อยลง:
ถ้าให้ความสำคัญกับทวิรัฐจะพบว่าพวกรัฐบาลตะวันตกยืนยันสร้างรัฐปาเลสไตน์ตามแนวทางทวิรัฐเรื่อยมา แต่ความจริงคือนับวันอิสราเอลรุกล้ำกินดินแดนปาเลสไตน์มากขึ้นทุกที โดยที่พวกรัฐบาลตะวันตกได้แต่ประณาม ไม่สามารถหยุดยั้งพฤติกรรมอิสราเอล ถ้าปล่อยเช่นนี้ต่อไปน่าเชื่อว่าสุดท้ายคงเหลือพื้นที่เล็กนิดเดียวหรือไม่เหลือเลย หรือย้ายพวกปาเลสไตน์ไปอยู่แอฟริกา (ตามที่บางคนเสนอ)
ถ้ารัฐบาลสหรัฐเอาจริง สามารถทำงานผ่านคณะมนตรีความมั่นคง ออกมติห้ามรุกล้ำดินแดนและคืนดินแดนทั้งหมด โดยกำหนดมาตรการลงโทษ ไม่ติดต่อค้าขาย ไม่ขายอาวุธให้
คำถามคือ มีรัฐบาลสหรัฐชุดไหนที่ทำได้ ทำไมจึงเป็นเช่นนี้ ทำไมทำกับอิรักในสมัยซัดดัม ฮุสเซน ทำกับเกาหลีเหนือแต่ไม่ทำกับอิสราเอล เป็นสองมาตรฐานใช่หรือไม่
ข้อมติ S/RES/2728 (2024) ให้กาซาหยุดยิงของ UNSC ให้คำตอบแล้วว่าทำไม ดังที่วิเคราะห์แล้วว่าข้อมติดังกล่าวสอดคล้องกับต้องการของรัฐบาลเนทันยาฮู เป็นที่มาว่าทำไมสหรัฐปล่อยให้มีมติดังกล่าว
ดังนั้น การที่พวกรัฐบาลตะวันตกเอ่ยเรื่องสร้างรัฐปาเลสไตน์เป็นเพียงแค่พูดให้ดูดีเท่านั้น หลายทศวรรษที่ผ่านพิสูจน์ความจริงเรื่องนี้ และควรพูดด้วยว่า สส. สว.ทั้งหลายส่วนใหญ่เห็นด้วยกับรัฐบาล
ความเป็นไปในกาซาจะตอกย้ำเรื่องนี้อีกครั้ง.
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
กระสุนนัดเดียวเปลี่ยนโลก
บรรยากาศหาเสียงตอนนี้ไม่ต้องคิดถึงเรื่องอื่นใดอีก ทรัมป์ควรชนะเลือกตั้ง กระสุนนัดเดียวชี้ขาดผลเลือกตั้ง ชี้นำโลกอนาคตควรทำตามนโยบายทรัมป์
เลือกตั้งสหรัฐ 2024 ประชามติเลือกประชาธิปไตย
ไบเดนชี้ว่าตนเป็นฝ่ายประชาธิปไตย ส่วนทรัมป์อยู่ฝ่ายตรงข้าม ถ้าต้องการปกป้องประชาธิปไตยขอให้เลือกพรรคเดโมแครต
ทำไมสมาชิกอาเซียนสนใจเข้าBRICS
ประเทศไทย มาเลเซีย และเวียดนามพยายามสัมพันธ์ดีกับมหาอำนาจทั้งหลาย ไม่อิงกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งจนเกินตัว มอง BRICS เป็นโอกาสใหม่
ระบบโลกที่บิดเบี้ยว (2) สงครามยูเครน
เงื่อนไขสงบศึกของปูติน การใช้ทรัพย์รัสเซียที่ยึดได้เป็นหลักฐานชี้ว่าต่างฝ่ายต่างยืนยันรบต่อ บ่งชี้ระเบียบโลกที่บิดเบี้ยว ต้องสู้กันต่อไป
ปูตินยกระดับสัมพันธ์เกาหลีเหนือ-รัสเซีย
บัดนี้เกาหลีเหนือสามารถส่งกระสุนอาวุธต่างๆ ช่วยรัสเซียทำศึกยูเครน แม้กระทั่งส่งกองทัพเกาหลีเข้ารบโดยตรง ดังที่ผู้นำเกาหลีเหนือกล่าวว่า ปูตินคือเพื่อนแท้ที่ดีที่สุด
ระเบียบโลกที่บิดเบี้ยว (1)
สัจนิยมมีข้อดีหลายอย่างแต่เปิดช่องให้รัฐบาลบางประเทศตีความว่าสามารถรุกรานประเทศอื่นๆ เป็นเรื่องปกติของโลก บางประเทศพยายามทำให้ดูดีอ้างว่าเป็นการป้องกันตนเอง