ต้องยอมรับว่า การก่อตั้งประเทศอิสราเอลสมัยใหม่เมื่อพฤษภาคม 1948 สัมพันธ์กับลัทธิไซออนิสต์ (Zionism) ขบวนการเคลื่อนไหวของชาวยิวเพื่อสร้างสังคมและประเทศในแผ่นดินที่ขณะนั้นเป็นของปาเลสไตน์ ชาวอาหรับสนับสนุนปาเลสไตน์เต็มที่ นำสู่สงครามใหญ่หลายครั้ง อิสราเอสเป็นฝ่ายได้ชัย ไซออนิสต์เป็นที่ชิงชังของพวกอาหรับ บางคนโยงกับศาสนา
ความเข้าใจสำคัญคือ ไซออนิสต์มีหลากหลายกลุ่ม บางคนแบ่งพรรคสายไซออนิสต์เป็นฝ่ายซ้าย ฝ่ายขวาและพวกกึ่งกลาง ต่างมีจุดยืนรายละเอียดต่างกันบางข้อ มีพรรคการเมืองของตนเอง พรรคลีคูต (Likud)

เครดิตภาพ: https://www.jagranjosh.com/general-knowledge/what-is-greater-israel-why-is-the-idea-not-acceptable-to-the-muslim-community-1621507466-1
ของเนทันยาฮูเป็นพรรคใหญ่สุด แต่ยังมีไซออนิสต์ที่เข้มข้นกว่าและไม่ได้ร่วมรัฐบาลเสมอไป การเลือกตั้งครั้งล่าสุดพรรคลีคูตจับมือกับไซออนิสต์เข้มข้น อย่าง Religious Zionist Party เป็นที่มาว่ารัฐบาลชุดปัจจุบันเป็นไซออนิสต์เข้มข้น
หากต่างไม่ยอมถอยนำสู่การแตกหัก:
นักวิเคราะห์บางคนสรุปว่ารัฐบาลชุดนี้ตั้งมาเพื่อลบล้างความผิดของเนทันยาฮู แลกกับที่รัฐบาลใช้แนวนโยบายไซออนิสต์เข้มข้น เป็นที่มาของการชุมนุมประท้วงครั้งใหญ่เมื่อเดือนมีนาคม
Yoav Gallant รัฐมนตรีกลาโหม ได้พบพูดคุยกับนายกฯ เนทันยาฮู ชี้ว่าการแก้กฎหมายมีผลอย่างไรต่อสถาบันกองทัพ เตือนกองทัพกำลังแตกแยก กระทบความมั่นคงแห่งชาติ ซึ่งตนในฐานะรัฐมนตรีกลาโหมยอมไม่ได้ ต้องหยุดปฏิรูปศาล
คำเตือนของรัฐมนตรีกลาโหม Gallant น่าสนใจ ถ้าคิดว่าเหตุการณ์นี้ทำให้คนในประเทศแตกเป็น 2 ฝ่าย พวกสนับสนุนไซออนิสต์กับฝ่ายตรงข้าม หากต่างไม่ยอมถอย นำสู่การแตกหัก แบ่งแยกหนักกว่าเดิม ดังนั้นต้องรีบตัดไฟแต่ต้นลม ในที่สุดเนทันยาฮูยอมถอยระงับการปฏิรูประบบศาล
ความพ่ายแพ้ครั้งใหญ่ของไซออนิสต์:
Yair Golan จาก Meretz party กล่าวว่า งานนี้ทำให้ไซออนิสต์ตกต่ำถึงขีดสุด คนอิสราเอลจำนวนมากหันหลังให้
ไซออนิสต์อยู่คู่อิสราเอลตั้งแต่ก่อตั้งประเทศ บางคนมองว่าไซออนิสต์เป็นสัญลักษณ์ประเทศ บางคนคิดว่ามีอิทธิพลสูงสุด กระแสต่อต้านทั่วประเทศบ่งชี้ว่าอิทธิพลไซออนิสต์ไม่มากมายอย่างที่คิด จริงอยู่ผู้ยึดถือยังมากแต่ไม่ใช่ทุกคน คงไม่เกินไปถ้าจะพูดว่ารอบนี้พ่ายให้กับเสรีนิยมฝ่ายประชาธิปไตย คนรุ่นใหม่หันหลังให้ลัทธิไซออนิสต์ มีข้อมูลชัดว่าการประท้วงครั้งนี้ นักศึกษา กลุ่มคนรุ่นใหม่เป็นกำลังสำคัญ พวกเขาต้องการเสรีประชาธิปไตยมากกว่าไซออนิสต์
ถ้าวิเคราะห์ตามแนวทางนี้ไซออนิสต์ไม่น่าจะเป็นตัวแทนของอิสราเอลในอนาคต น่าจะเป็นพหุสังคม ประกอบด้วยหลายลัทธิความเชื่อ ดังที่เนทันยาฮูชี้แจงว่าฝ่ายต่อต้านกังวลเทวาธิปไตย รัฐที่ไม่ยึดเสรีนิยม ออกกฎหมายต่อต้าน LGBTQs ย้ำว่าตนตระหนักความกังวลที่มี รับทราบว่าอาจมีผลต่อความมั่นคง
อ้างว่าใกล้ชิดศาสนาแต่ทำลายหลักนิติธรรม:
ประเด็นหนึ่งที่น่าถกคือ พวกไซออนิสต์อ้างอย่างเดียวว่าพรรคร่วมรัฐบาลมาจากกระบวนการเลือกตั้ง เป็นเสียงข้างมาก ไม่สนใจว่าหากรัฐบาลคุมฝ่ายตุลาการจะเป็นการทำลายหลักนิติธรรมหรือไม่ หรืออาจอธิบายความจริงแล้วพวกเขาไม่คิดว่าการถ่วงดุลสำคัญ มุ่งเป้าหมายของลัทธิไซออนิสต์เป็นหลัก ซึ่งสมเหตุผลตามหลักลัทธิ นิกายหนึ่งของศาสนายูดาห์ (Judaism)
เรื่องทำนองนี้ไม่แปลก เพราะมีรัฐอิสลามประเทศที่ปกครองอิงหลักศาสนา พรรคการเมืองที่สัมพันธ์กับศาสนาความเชื่อ พบเห็นในหลายประเทศ ในกรณีนี้คือศาสนายูดาห์ ไม่ใช่เสรีประชาธิปไตยตามปรัชญาตะวันตก ส่วนจะตีความว่าเป็นประชาธิปไตยอีกแบบหรือไม่ สามารถวิเคราะห์ต่อไป
อาจตีความว่านี่คือความพยายามเปลี่ยนจากเสรีประชาธิปไตยสู่อีกรูปแบบหนึ่งที่ใกล้ชิดลัทธิไซออนิสต์มากขึ้น ตามแผนสร้างรัฐยิว
ไซออนิสต์แพ้แค่ยกนี้:
ไซออนิสต์คือพลังสำคัญก่อตั้งประเทศ แต่เมื่อเวลาผ่านเลย สังคมหลากหลายมากขึ้น ทางการอิสราเอลระบุว่าปี 2021 อิสราเอลมีประชากร 9,358,380 คน 74.2% เป็นยิว 20.9% เชื้อสายอาหรับ ที่เหลือ 4.8% เป็นพวกนับถือคริสต์กับศาสนาอื่นๆ
รัฐบาลชุดที่แล้วของนาฟทาลี เบนเนตต์ (Naftali Bennett) เป็นตัวอย่างนำคนทุกกลุ่ม หลากหลายความคิดเข้ามาอยู่ร่วมรัฐบาล หวังทำการเมืองที่เปิดกว้าง ร่วมตั้งรัฐบาลหยุดความแตกแยกของชาติ มอบให้ Mansour Abbas หัวหน้าพรรค United Arab List (Ra’am) ของพวกมุสลิมอาหรับที่เป็นพรรคร่วมรัฐบาลดูแลส่งเสริมพัฒนาชุมชนมุสลิมอาหรับ ลดความสุดโต่งของลัทธิไซออนิสต์ ให้ความสำคัญกับการอยู่ร่วมในฐานะเป็นพลเมืองอิสราเอลภายใต้ระบอบประชาธิปไตย ซึ่งหมายถึงให้ความสำคัญกับชาติมากกว่าศาสนา (ในความหมายยึดถือศาสนาแบบสุดโต่ง อยู่ร่วมกับยิวไม่ได้)
ต่างจากไซออนิสต์เข้มข้นที่ต้องการสร้างรัฐยิว ถูกตั้งคำถามว่าชาวอาหรับ ชนเชื้อสายอื่นจะเป็นพลเมืองชั้น 2 หรือไม่ ความเสมอภาคเท่าเทียมตามหลักประชาธิปไตยหายไปไหน
Itamar Ben-Gvir หนึ่งในแกนนำที่ต้องการปฏิรูปศาลชี้ว่า การปฏิรูปจะเดินหน้าต่อไป เราไม่กลัวใคร บอกว่าพวกตนมีความชอบธรรมเข้ารัฐสภาตามการเลือกตั้งประชาธิปไตย เป็นเสียงข้างมาก
Ben-Gvir พูดถูกที่รัฐบาลมาจากกระบวนการประชาธิปไตย แต่รัฐบาลเสรีประชาธิปไตยต้องยึดนิติธรรม ถ้าฝ่ายบริหารคุมฝ่ายตุลาการก็เป็นเผด็จการเสียแล้ว
นักวิเคราะห์บางคนคิดว่าที่เนทันยาฮูยอมถอยเพื่อลดกระแสต่อต้านช่วงนี้เท่านั้น พวกไซออนิสต์เข้มข้นมีแต่จะเดินหน้าต่อ เป็นคำสอนอุดมการณ์ที่ยึดถือมานาน
ไซออนิสต์มีอิทธิพลมากจริงแต่อ่อนแอลง เหตุการณ์เนทันยาฮูยอมถอยระงับการปฏิรูประบบศาล ชี้ว่าไซออนิสต์พ่ายฝ่ายประชาธิปไตยหนึ่งยก
อิทธิพลไซออนิสต์ลดลงแต่อาจไม่ลดขยายดินแดน:
ความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลกับชาติอาหรับไม่เพียงเป็นความขัดแย้งทางการเมืองระหว่างประเทศ มุสลิมจำนวนมากตีความว่าเป็นเรื่องศาสนาด้วย มุสลิมบางคนถือว่าคนยิว โดยเฉพาะพวกไซออนิสต์คือศัตรูที่อยู่ร่วมโลกไม่ได้ ประเด็นปาเลสไตน์ การตั้งรัฐอิสราเอลเคยเป็นต้นเหตุสงครามใหญ่ระหว่างอิสราเอลกับอาหรับ อียิปต์ถึง 5 ครั้ง แต่ในระยะหลังความเป็นศัตรูลดลง ในอดีตมีความร่วมมือลับๆ เพื่อต้านอิหร่าน บัดนี้เมื่อชาติอาหรับบางประเทศญาติดีกับอิสราเอลอย่างเปิดเผย จอร์แดน สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ บาห์เรน และอียิปต์ประกาศเป็นมิตรกับอิสราเอลอย่างเป็นทางการแล้ว ลัทธิไซออนิสต์ที่เคยสั่งสอนว่าเป็นศัตรูร้ายกำลังกลับกลายเป็นมิตร หรืออย่างน้อยร่วมกันต้านอิหร่านผู้เป็นปรปักษ์ตัวสำคัญกว่า
ในมวลหมู่อาหรับ กระแสเป็นศัตรูกับไซออนิสต์ลดลงตามลำดับ คงมีแต่อิหร่านเท่านั้นที่ต่อต้านอิสราเอลอย่างเข้มข้น อย่างไรก็ตามล่าสุดอาหรับกำลังหันกลับมาญาติดีกับอิหร่าน น่าติดตามว่าจะมีผลต่ออิสราเอลอย่างไร
แนวคิดไซออนิสต์ต่อปาเลสไตน์คือ พื้นที่ของอิสราเอลแบ่งใครไม่ได้ ยึดว่าเขต Judea (พื้นที่อิสราเอลในขณะนี้) กับ Samaria (เวสต์แบงก์) เป็นของอิสราเอลตามประวัติศาสตร์แต่ดั้งเดิม ดังนั้นพื้นที่ประเทศอิสราเอลขณะนี้รวมกับเวสต์แบงก์จะต้องเป็นของอิสราเอลวันยังค่ำ และผู้อาศัยส่วนใหญ่ต้องเป็นชาวยิว จึงชอบธรรมที่จะผนวกเวสต์แบงก์เป็นส่วนหนึ่งของประเทศอิสราเอล ด้วยเหตุนี้บางคนคิดว่าเพราะไซออนิสต์นี่แหละอิสราเอลจึงขยายดินแดนตามแนวทาง Greater Israel
หลายปีที่ผ่านมาพรรคการเมืองที่สนับสนุนลัทธิไซออนิสต์ถือเอาผลการเลือกตั้งเป็นหลักฐานชี้ว่าประชาชนสนับสนุนแนวทางของตน เมื่อตีความตามหลักประชาธิปไตย พลเมืองอิสราเอลส่วนใหญ่ยังเห็นด้วยกับการขยายดินแดน แต่ไม่ถูกต้องถ้าจะเหมารวมว่าพวกสนับสนุนขยายดินแดนทุกคนคือไซออนิสต์ แม้ไม่มีไซออนิสต์ การขยายดินแดนยังจะเกิดต่อไป เป็นส่วนหนึ่งของการสร้างชาติแม้ต้องรุกรานเพื่อนบ้าน การรุกรานเพื่อนบ้านไม่ใช่เรื่องแปลก ประวัติศาสตร์เต็มด้วยเรื่องเช่นนี้ ล่าสุดรัสเซียยังบุกยูเครนและครอบครองบางส่วนแล้ว
อิสราเอล รัสเซียรุกรานเพื่อนบ้านผิดกฎหมายระหว่างประเทศแต่เกิดขึ้นจริง เป็นเหตุผลพื้นฐานที่ทุกประเทศมีกองทัพแม้ใช้งบประมาณมหาศาล โลกเป็นเช่นนี้.
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
เลือกตั้งโปแลนด์มุ่งให้ยูเครนรบต่อไป
หากมอราวีแยตสกีชนะเลือกตั้งได้เป็นนายกฯ ต่ออีกสมัย ความสัมพันธ์กับยูเครนจะดีขึ้นอย่างเหลือเชื่อ ข้อพิพาทเรื่องสินค้าเกษตรที่มีอยู่จะจางหายอย่างรวดเร็ว สงครามยูเครนดำเนินต่อไป
3ทศวรรษสันติภาพออสโลที่จางหาย
ท้ายที่สุดกลับสู่คำถามว่า ทำไมผ่านไปกว่า 3 ทศวรรษจึงยังไม่เกิดแผนสันติภาพ ไม่เกิดทวิรัฐ น่าคิดว่าสภาพเช่นนี้แหละที่รัฐบาลอิสราเอลเห็นว่าเหมาะสมแล้ว
หุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์รอบด้านเวียดนาม-ไบเดน
ข้อตกลงล่าสุดส่งเสริมและอยู่ภายใต้กรอบอาเซียนอย่างชัดเจน ไม่อาจตีความว่ากระทบความมั่นคงอาเซียน ไม่น่าจะทำให้จีนกังวลเกินไปว่าเวียดนามเอนเอียงเข้าหาสหรัฐ
เอกภาพในความหลากหลายกับฉันทามติอาเซียน
การรวมตัวเป็นอาเซียนช่วยให้สมาชิกทั้ง 10 ประเทศไม่ตกเป็นเครื่องมือทำสงครามของมหาอำนาจและไม่ทำสงครามกันเอง เป็นเหตุผลหลักของการก่อตั้งอาเซียนตั้งแต่ต้น
BRICS คือขั้วต่อต้านฝ่ายสหรัฐ?
สหรัฐตีความว่าคือการรวมตัวของฝ่ายต่อต้าน ความจริงคือจุดยืนของสมาชิก BRICS หลากหลาย บางประเทศเลือกที่จะอยู่ทั้ง 2 ข้าง BRICS คืออีกหนึ่งกลุ่มหนึ่งโอกาส
ทำไมต้องสร้างBRICSและเป็นอีกทางเลือก
การเป็นสมาชิก BRICS มีประโยชน์ชัดเจน เสริมเกราะป้องกัน เพิ่มช่องทาง เพิ่มโอกาสแก่ตนเอง ส่วนจะร่วมมือลึกซึ้งเพียงใดเป็นเรื่องของภาคปฏิบัติมากกว่า